Aktywność nowych amoniowych cieczy jonowych wobec grzybów wywołujących pleśnienie drewna

The results of the tests of the effectiveness of the action of new, not yet described in the literature group of biocidal ionic liquids were synthesised and presented. Those ionic liquids are derivatives of the leading structure, i.e. didecyldimethylammonium nitrate, and demonstrate strong action against mould fungi. Natural quaternary ammonium salts, mainly extracts from coconut and soybean, and from vegetable fats, were the basis for syntheses. Mycological tests were carried out on the wood of pine Pinus sylvestris L. (sapwood) in accordance with the method assumed binding for the assessment of biocide efficacy.Drewno użytkowane w warunkach wysokiej wilgotności ulega deprecjacji i procesom destrukcji biologicznej wywołanej działaniem mikroorganizmów. Szczególnie jest podatne na atak grzybów pleśniowych, wywołujących powierzchniowe przebarwienia, co pogarsza estetykę drewna oraz obniża jego konkurencyjność w stosunku do innych materiałów technicznych. Różnorodność gatunkowa oraz oporność grzybów pleśniowych na preparaty chemiczne jest problemem przy opracowaniu struktur skutecznych substancji czynnych, zwalczających tę grupę grzybów niedoskonałych. Zsyntezowano nową, nieopisaną w literaturze, grupę biobójczych cieczy jonowych, pochodnych struktury wiodącej – azotanu didecylodimetyloamoniowego, wykazujących silne działanie w stosunku do grzybów-pleśni. Bazą dla syntez były czwartorzędowe sole amoniowe pochodzenia naturalnego, głównie ekstrakty z kokosa, soi oraz tłuszczów roślinnych. Badania mikologiczne wykonano na drewnie sosny Pinus sylvestris L.(biel), zgodnie z metodą przyjętą jako obowiązującą w ocenie skuteczności działania biocydów. Opracowane ciecze jonowe wykazały aktywność wobec gatunku Chaetomium globosum, oraz mieszaniny: Aspergillus niger, Penicillium funiculosum, Alternaria alternata, Paecylomyces varioti, Trichoderma viride. Jako najsilniej działające ciecze jonowe wymienić należy związki o kationach: didecylodimetyloamoniowym, benzalkoniowym, dodecylotrimetyloamoniowym i cocotrimetyloamoniowym oraz szeregu anionów organicznych i nieorganicznych (również o właściwościach herbicydowych)