Wpływ szlaków operacyjnych na wybrane wady drewna świerka pospolitego (Picea Abies (L.) H. Krast)

Creating strip roads in second age class stands is an indispensible operation for carrying out thinning. It is especially important in places where there is an intention to do a first thinning using mechanised thinning operations. Felling trees to create strip roads results in altered conditions for the tree growth of neighbouring trees.In particular, this is due to an increase in exposure to sunlight. This can lead to changes in the growth of trees and consequently changes in the morphology of the trunk and the development of defects. The objective of this paper was to analyse the frequency of the presence of particular defects in the structure and shape of spruce ina five-year period after the creation of a strip road. The research was carried out in an artificially regenerated spruce stand within the spruce’s natural, northern habitat in Poland. A 34-year-old stand underwent a systematic thinning scheme which involved the removal of every eighth tree row. The analysis was carried out on trees growing both adjacent to the strip roads (which had a greater growing area around them and greater access to sunlight) as well as trees from further within the stand. Diameter growth was taken in three places: at breast height, in the middle of the trunk between breast height and the base of the crown, as well as at the base of the crown. The average incremental growth, pith eccentricity taper and ovality were calculated. No statistically significant difference in defects between the trees growing by the strip road and those growing further in the stand was observed. Greater taper on mid-tree logs in comparison to butt logs was observed. Insignificant changes in the morphology of the trunks, supports the validity of cutting strip roads in second age class stands.Zakładanie szlaków operacyjnych staje się niezbędne przy stosowaniu współczesnych technologii w gospodarce leśnej. Ich obecność to również zwiększony dostęp do światła dla drzew rosnących na ich skraju, co z kolei może wpływać na różnice we wzroście tych drzew w porównaniu z drzewami wewnątrz drzewostanu. Celem pracy była analiza częstości występowania niektórych wad budowy i kształtu mogących wpływać na jakość surowca drzewnego w 5 lat po wykonaniu zabiegu. Drzewostan świerkowy w wieku 34 lat został poddany trzebieży schematycznej poprzez wycięcie co 8. rzędu drzew. Analizie poddano drzewa rosnące przy szlaku PS (z asymetrycznie większymi stoiskami i dostępem do światła) oraz drzewa wewnątrz drzewostanu ( WD 5–10 m od osi szlaku). Badano przyrosty na wysokości pierśnicy, w połowie długości między pierśnicą a podstawą korony i u podstawy korony oraz obliczono przeciętny przyrost, mimośrodowość rdzenia i zbieżystość. Nie zaobserwowano występowania statystycznie istotnych różnic pomiędzy analizowanymi cechami drzew PS i WD, jednakże u drzew rosnących PS zaobserwowano istotnie większą zbieżystość kłód środkowych w porównaniu z odziomkowymi. W krótkim okresie(5 lat) po założeniu szlaków w drzewostanie świerkowym II klasy wieku nie stwierdzono zatem statystycznie istotnych różnic w morfologii pni drzew rosnących przy szlaku i w drzewostanie. Niemniej jednak zaobserwowano: 1) tendencje do zwiększonych przyrostów u drzew PS (szczególnie w połowie pnia) w 5. roku po wykonaniu zabiegu oraz 2)wzrost zbieżystości kłód środkowych wyrobionych z drzew PS. Wyniki te sugerują przeprowadzenie podobnych badań w dłuższym odstępie czasowym (niż 5-letni)od założenia szlaków