Moduły sprężystości fornirów w sklejce sosnowej i bukowej

The paper presents the results of a study concerning the elastic moduli of veneers assembled in pine and beech plywood panels. The elastic modulus of veneers in the direction of the grain and the elastic modulus of veneers in the direction perpendicular to the grain were determined by bending plywood strips with their longitudinal axis parallel and perpendicular to the grain of the face plies. The effects of a resin type and the number of veneer plies in the plywood were evaluated. Threeand five-ply plywood bonded with urea and phenol resins were tested. The effect of glue lines in the plywood on the veneer elastic moduli was also evaluated.Właściwości fornirów w arkuszu sklejki różnią się od ich właściwości w stanie początkowym, przed prasowaniem arkusza. Forniry w sklejce mają większą gęstość, co jest wynikiem ich sprasowania i przesycenia klejem. Znajomość właściwości sprężystych tych fornirów umożliwi analizę naprężeń i odkształceń w elementach konstrukcyjnych wykonanych ze sklejki, w tym stosowanie teorii układów warstwowych. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących modułów sprężystości fornirów zawartych w sklejce sosnowej i bukowej. Obiektem badań były sklejki trzy- i pięciowarstwowe sklejone klejem mocznikowo- i fenolowo-formaldehydowym. W pierwszej części badań wyznaczono moduły sprężystości przy zginaniu pasm sklejek o osi podłużnej równoległej i prostopadłej do kierunku włókien w obłogach sklejki (rys. 1 i 2). Ich wartości przedstawiono w tabeli 2. Analiza wariancji wykazała, że moduły sprężystości przy zginaniu sklejki zależą od gatunku drewna sklejki, nie zależą natomiast od rodzaju użytego kleju (tabela 3). Na podstawie uśrednionych, dla sklejek z żywicą mocznikowo- i fenolowo-formaldehydową, wartości modułów sprężystości pasm sklejki, obliczono moduły sprężystości fornirów w sklejce: moduł w kierunku włókien i moduł w kierunku prostopadłym do włókien (tabela 4). Pominięto przy tym spoiny klejowe. Dla fornirów w sklejce pięciowarstwowej uzyskano nieco większe, o około 5%, moduły niż dla fornirów w sklejce trzywarstwowej. Moduły fornirów bukowych, zwłaszcza moduł w kierunku prostopadłym do włókien, są większe niż moduły fornirów sosnowych. Stopień anizotropii właściwości sprężystych forniru w jego płaszczyźnie, wyrażony jako stosunek modułu w kierunku włókien do modułu w kierunku prostopadłym do włókien, jest znacznie większy dla forniru sosnowego (około 26) niż dla forniru bukowego (około 16). Oszacowano błąd wynikający z pominięcia spoin klejowych przy wyprowadzeniu wzorów na moduły sprężystości forniru (tabela 5). Okazał się on mały