Systemy uprawy roli oraz międzyplony jako czynniki kształtujące poziom zachwaszczenia łanu pszenicy jarej (Triticum aestivum L.) wysiewanej w monokulturze

The studies were carried out in the years 2009-2011 on medium heavy mixed rendzina soil. The aim of the study was comparison of the effect of tillage system and different types of catch crops on the weed infestation level in spring wheat canopy sown in monoculture. The experiment included plough tillage and conservation tillage with autumn and spring disking of catch crops. Four methods of plot regeneration were used in a form of various catch crops. With reference to the control without catch crops, effects of undersown red clover and Dutch ryegrass were compared, as well as of stubble crops of lacy phacelia and white mustard on the weed infestation of spring wheat canopy. Based on the conducted research it was indicated that plough tillage compared with conservation tillage decreased a number of dicotyledonous and monocotyledonous weeds, the total number of weeds and their air dry mass in the spring wheat canopy. Under conservation tillage, compared with plough tillage, there was a higher occurrence of Avena fatua and Cirsium arvense. Greater species diversity in weeds was observed on plots with conservation tillage. A lower number of monocotyledonous weeds was observed on the plot after stubble crop of white mustard, compared with the control plots where no catch crops were sown. Incorporation of both stubble crops and undersown red clover decreased dry weight of weeds in a spring wheat canopy, both compared with the control and with the plot after undersown grass. On plots after undersown red clover and Dutch ryegrass, a higher number of weed species was observed in the spring wheat canopy, compared with the control without catch crops. Conservation tillage promoted obtaining a higher biomass of catch crops than plough tillage. Undersown red clover produced a significantly lower biomass than stubble crops or undersown Dutch ryegrass.Badania przeprowadzono w latach 2009-2011 na średnio ciężkiej rędzinie mieszanej. Celem badań było porównanie wpływu sposobu uprawy roli oraz różnych rodzajów międzyplonów na poziom zachwaszczenia łanu pszenicy jarej wysiewanej w monokulturze. Doświadczenie uwzględniało uprawę płużną oraz konserwującą z jesiennym lub wiosennym talerzowaniem międzyplonów. Zastosowano przy tym cztery sposoby regeneracji stanowiska w postaci różnych międzyplonów. W odniesieniu do kontroli bez międzyplonów porównywano oddziaływanie wsiewek śródplonowych koniczyny czerwonej i życicy westerwoldzkiej oraz międzyplonów ścierniskowych facelii błękitnej i gorczycy białej na zachwaszczenie łanu pszenicy jarej. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że płużna uprawa roli w porównaniu z konserwującą zmniejszyła w łanie pszenicy jarej liczbę chwastów dwuliściennych, jednoliściennych, ogólną liczbę chwastów oraz ich powietrznie suchą masę. W warunkach uprawy konserwującej w porównaniu z płużną liczniej wystąpiły Avena fatua i Cirsium arvense. Większą różnorodność gatunkową chwastów stwierdzono na poletkach, na których zastosowano uprawę konserwującą. W stanowisku po międzyplonie ścierniskowym z gorczycy białej stwierdzono mniejszą liczbę chwastów jednoliściennych w porównaniu z poletkami kontrolnymi, gdzie nie wysiewano żadnych międzyplonów. Wprowadzenie obu międzyplonów ścierniskowych oraz wsiewki z koniczyny czerwonej zmniejszyło suchą masę chwastów w łanie pszenicy jarej zarówno w porównaniu z kontrolą, jak i stanowiskiem po wsiewce trawy. W stanowiskach po wsiewkach śródplonowych z koniczyny czerwonej oraz życicy westerwoldzkiej stwierdzono większą liczbę gatunków chwastów w łanie pszenicy jarej w porównaniu z kontrolą bez międzyplonów. Uprawa konserwująca sprzyjała uzyskaniu większej biomasy międzyplonów niż uprawa płużna. Wsiewka śródplonowa z koniczyny czerwonej wytworzyła istotnie mniejszą biomasę niż międzyplony ścierniskowe i wsiewka z życicy westerwoldzkiej