Właściwości fizyczne i plony ziarna kukurydzy w warunkach deszczowego zasilania w wodę w wysokich dolinach Meksyku

In the High Valleys of Mexico maize is produced with varied yield and quality which sometimes do not meet the parameters established by maize flour milling and nixtamalization industry for making tortilla. Therefore, an evaluation of the yields and quality of the grain of maize hybrids (Zea mays L.) and their relationship with the environment was performed. During the spring-summer cycle 2012, the hybrids HP-1, H-52, H-68, HP-2, H-70, Buho, HP-3, H-57E, H-64, Prospecto-1, H-72 and H-66 were evaluated in Texoloc and Benito Juárez (2240 and 2530 masl), Tlaxcala, Mexico in a design of completely randomised blocks with three replications. Grain yield (GY), thousand grain weight (TGW), hectolitric weight (HW), width (WG), length (LG) and thickness (TG) of grains were measured. The results showed highly significant differences (p = 0.01) between locations, hybrids and the interaction locality x hybrids for physical parameters. Among the localities, Texoloc had 86.59% and 24.32% higher GY and TGW compared to Benito Juarez, respectively, while the HW was slightly lower (73.68 kg hL-1). Average yields of the hybrids were 7.7 t ha-1; HP-2, HP-3, H-57E and H-66 hybrids had yields of more than 8 t ha-1 and the lowest yield was noted for H-70. The hybrids had an average HW of 74.30 kg hL-1; HP-1, H-68, H-70, Buho, HP-3 and H-72 had values > 74 kg hL-1, complying with the provisions of the quality standard NMX-FF034/1-SCFI- 2002 for maize destined for the nixtamalization process. The variation in agroclimatic conditions between the localities affected the yield and physical quality of maize grain.W Wysokich Dolinach Meksyku produkowana jest kukurydza o zróżnicowanej jakości i poziomie plonowania, która nie zawsze spełnia wymagania przemysłu młynarskiego i nixtamalizacji mąki kukurydzianej do produkcji tortilli. Z tego powodu przeprowadzono badania, mające na celu ocenę plonowania i jakości ziarna hybryd kukurydzy (Zea mays L.) oraz ich zależności od warunków środowiskowych. W sezonie wiosenno-letnim roku 2012 przeprowadzono badania na hybrydach HP-1, H-52, H-68, HP-2, H-70, Buho, HP-3, H-57E, H-64, Prospecto-1, H-72 oraz H-66 w Texoloc i Benito Juárez (2240 i 2530 m n.p.m.), Tlaxcala w Meksyku. Badania przeprowadzono w systemie bloków losowych, w trzech powtórzeniach, dokonując pomiarów plonu ziarna, masy tysiąca ziaren, masy hektolitra ziarna oraz szerokości, długości i grubości ziarna. Stwierdzono istotne różnice (p = 0,01) pomiędzy lokalizacjami, hybrydami oraz interakcjami lokalizacja- hybryda w zakresie parametrów fizycznych ziarna. Wartości plonu i masy 1000 ziaren w Texoloc były wyższe odpowiednio o 86,59% i 24,32% w porównaniu do wartości otrzymanych w Benito Juarez, podczas gdy wartość masa hektolitra była nieznaczenie niższa (73,68 kg·hL-1). Średni plon ziarna hybryd wyniósł 7,7 t·ha-1; plony hybryd HP-2, HP-3, H-57E i H-66 były powyżej 8 t·ha-1, a najniższy plon uzyskano dla hybrydy H-70. Średnia wartość masy hektolitra dla hybryd kukurydzy wyniosła 74,30 kg·hL-1; dla hybryd HP-1, H-68, H-70, Buho, HP-3 i H-72 były > 74 kg·hL-1, spełniając wymagania jakościowe normy NMX-FF034/1-SCFI-2002 dla kukurydzy przeznaczonej do procesu nixtamalizacji. Zróżnicowanie warunków agroklimatycznych pomiędzy badanymi lokalizacjami miało wpływ na plonowanie i charakterystyki fizyczne ziarna kukurydzy