Saldo promieniowania słonecznego w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej w okresie 2008-2014

The objective of this study was to determine the net shortwave solar radiation (K*) on a plateau and the bottom of a canyon in the southern part of the Kraków-Częstochowa Upland. Its significant diurnal and annual variability was expressed as hourly, daily, monthly, seasonal and annual totals of K*. The great diversity of the terrain, varied forms, expositions and slopes, considerable denivelations, and also the diversity of the land cover and land use make this small area very diversified as far as radiation conditions are concerned. On the basis of the actinometrical study, the differences of radiation were assessed on two distinct morphological terrain forms: on the plateau and on the bottom of the canyon. The mean daily value of the total of K* amounted to 10.8 MJ·mˉ² on the plateau, and to 9.1 MJ·mˉ² on the bottom of the canyon in the analysed period.Przedmiotem badań było saldo promieniowania słonecznego (K*) na wierzchowinie i na dnie kanionu w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Zmienność dobową i roczną K* wyrażono jako sumy godzinne, dzienne, miesięczne, sezonowe i roczne w okresie 2008-2014. Duża różnorodność terenu, zróżnicowane formy, ekspozycje i stoki, duże deniwelacje, a także różnorodność pokrycia terenu i użytkowania gruntów sprawia, że ten krasowy obszar ma zróżnicowane warunki insolacyjne. Wykazano dużą zmienność salda K* oraz jego uwarunkowanie ze względu na zasłonięcie horyzontu przez strome ściany kanionu. Różnice promieniowania pochłoniętego oceniano dla dwóch różnych form morfologicznych: wierzchowiny i dna kanionu. Średnia dzienna wartość sumy K* w analizowanym okresie wyniosła 10,8 MJ·mˉ² na wierzchowinie i 9,1 MJ·mˉ² na dnie kanionu. Analogicznie do wymienionych form terenowych średnie roczne sumy K* dla analizowanego okresu wyniosły 3955 i 3312 MJ·mˉ²