Sodal life of Polish visitors to France in the light of Polish travel accounts from the second half of the eighteenth century

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021.Journeys, especially long ones to foreign destinations, were made with the intention of gaining greater familiarity with the culture and way of life in other countries. It was undoubtedly an experience that had great influence on travellers, their personal development, their preferences and their world-view. This article is based on three different sources: the letters of Kazimierz Nestor Sapieha to his mother Elżbieta Sapieżyna, the diary of Teofila Radziwiłł Morawska, and the journals of Teofila Jabłonowska Sapieżyna. All the authors made journeys to France in the 1870s. The very centre of social life in the eighteenth-century France was the royal court at Versailles. Foreigners coming to France saw the opportunity to have an audience at the royal court as one of the most important elements of their visit. Other fashionable gathering places were the Parisian parlours of the French aristocracy. More often than not, the journeys resulted in the making of new acquaintances, which made it possible for the representatives of the Polish nobility to enter the circle of the European aristocracy.Archiwum Państwowe w Krakowie (Oddział na Wawelu), Archiwum Sławuckie Sanguszków nr 709: Dziennik Teofili z Jabłonowskich Sapieżyny (fragmenty).Biblioteka Polska w Paryżu rękopis nr 46: Dziennik Teofili z Jabłonowskich Sapieżyny (fragmenty).Biblioteka Ukraińskiej Akademii Nauk we Lwowie rękopis nr 570/IIIc: Dziennik Teofili z Jabłonowskich Sapieżyny (fragmenty).Francja w pamiętnikach Polaków. Antologia, wybór, wstęp, komentarze i przypisy A. Gawerski, Warszawa 1981.Listy Kazimierza Nestora księcia Sapiehy, w latach 1773, 1774, 1775 i 1776 do matki pisane z podróży za granicą z autografów zbioru J. Kraszewskiego, Wilno 1851.Morawska Teofila Konstancja z Radziwiłłów, Diariusz podróży europejskiej w latach 1773-1774, wstęp i oprac. B. Rok, Wrocław 2002.Z pamiętnika konfederatki księżnej Teofili z Jabłonowskich Sapieżyny (1771-3), przyp. i wyd. W. Konopczyński, Kraków 1914.Dziechcińska H., "Podróż" w druku i rękopisie, [w:] Staropolska kultura rękopisu, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1990, s. 113-122.Kamecka M., "Bywanie w świecie" Kazimierza Nestora Sapiehy w świetle relacji z podróży do Francji (artykuł w druku).Mączak A., Odkrywanie Europy: podróże w czasach renesansu i baroku, Warszawa 1998.Mączak A., Peregrynacje, wojaże, turystyka, Warszawa 2001.Rok B., Życie towarzyskie Teofili z Radziwiłłów Morawskiej w europejskiej podróży w latach 1773-1774, [w:] Władza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, pod red. J. Urwanowicza, przy współudziale E. Dubas-Urwanowicz i P. Guzowskiego, Białystok 2003, s. 639-649.10110