The social and economical structure of the Budaközü Disrict according to the temettuat defters

Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde Maliye Nezareti Temettuat Defterleri Tanzimat ile birlikte ortaya konulan vergi reformunun bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışma 1844-1845 yıllarında Sivas Eyaleti'ne bağlı Bozok Sancağı'nın bir kaza merkezi olan Budaközü Kazası'nın sosyo-ekonomik yapısını aydınlatmayı amaçlamaktadır. Öncelikle transkripsiyonları yapılan defterlerden elde edilen bilgiler analitik bakışla tasnif edilmiş ve tablolarla görselleştirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın içeriği, Tanzimat Dönemi Osmanlı vergi sistemi, Temettuat defterlerinin ortaya çıkış süreci, defterlerin kayıt altına alınması ve özellikleri, defterlerde geçen yöre olan Budaközü Kazası'nın (günümüzde Çorum ilinin Sungurlu ilçesi) nüfus, sosyal ve ekonomik yapısını tahlil ve tetkik etmeye dayalıdır. Merkez 6 mahalle ve 42 köyden oluşan bu araştırma, mahalle, köy ve hane bazında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Kaza merkezinde çeşitli iş kollarının, köylerde ise tarım ve hayvancılığın yapıldığı; halkın müslümanlardan ve gayrimüslimlerden oluşan kozmopolit yapısı olduğu tesbit edilmiştir. Sonuç olarak, incelenen 1844-1845 (H.1260-1261) tarihli 48 defter ışığında, Budaközü, Sivas Eyaleti'ne bağlı Bozok Kaymakamlığı'na tabi bir kazadır. İç Anadolu'da bir yerleşim yeri olan Budaközü (Sungurlu) Kazası'nın bölgesel yapısının incelenmesiyle, yerel tarihçiliğe katkıda bulunularak, XIX. yüzyıl ortaları Osmanlı toplum yapısının ve ekonomisinin ülke genelindeki durumunun anlaşılmasına katkı sağlamaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Tanzimat, Budaközü, Temettuat, Sosyo-Ekonomik Yapı, VergiDividend Books of Ministry of Finance, in the Prime ministry of Ottoman Archive, have emerged as a result of the tax reform with Tanzimat. This study aims to illuminate the socio-economik structure of Budaközü distric which is from Sivas province Bozok town between 1844-1845. At fisrt infor mation obtalned from transcripted books has been classified with analytical perspective and visualised with tables. Content of the study is based on Ottoman tax system within Tanzimat period and occurence of dividend books, recording these books. And also it is based on analysing population, socio-economic structure of Budaközü which is from Çorum province Sungurlu district nowadays. This study, constitued by 6 central neighborhood and 42 village, has been evaluated on the basis of neighborhood, village and household. It is determined that mainstay in district is various line of work and in village that is agriculture and livestock breeding. Besides that there is a cosmopolit social structure built by Muslims and non-muslims. After all, in the light analyzied 48 book dated 1844-1845 (H.1260-1261). Budaközü is a district from Sivas state Bozok district governorship. With analyzing the regional structure of Budaközü district which is a settlement in central Anotolia, by contributing local history, it has been tried to contribute to comprehend the mid XIX. century Ottoman socia-economic structure throughot the country. Keywords: Tanzimat, Budaközü, Dividend, Socio- economic structure, Tax