Mehmed Ali Pasha rebellion in the light of Ottoman archive documents and its impact on Anatolia

Tarih boyunca birçok medeniyete kaynaklık etmiş ve önemli bir kavşak noktasında bulunan Mısır; Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim tarafından 1517 Ridaniye Zaferi ile bir Osmanlı eyaleti olmuş ve uzun yıllar boyunca bu devletin himayesi altında yaşamıştır. Ancak Coğrafi Keşifler ve Sanayi İnkılabından sonra artan hammadde ihtiyacı ve pazar arayışları Mısır'ı Avrupalı devletlerin gözünde önemli bir bölge haline getirmiştir. Özellikle İngiltere ve Fransa bölge üzerinde emelleri olan Avrupalı devletlerden bazılarıdır. Nitekim Fransa'nın 1798'de Mısır'ı işgal etmesi bölge üzerindeki emellerini açıkça ortaya koymaktadır. Fransa'nın Mısır'ı işgali ile başlayan süreçte Kavala'dan gönderilen askerlerin içerisinde bulunan Mehmed Ali kıvrak ve keskin zekâsı ile rakiplerini alt etmiş ve zamanla Mısır yönetiminde söz sahibi olmuştur. Osmanlı yönetimi ise bölgenin merkeze uzak olması, çeşitli isyanlar ve sorunlarla uğraşmasından dolayı bu oldubittiyi kabullenmek zorunda kalmış ve Mehmed Ali'yi Mısır Valisi olarak tanımıştır. Bundan sonra Mehmed Ali Paşa var gücüyle Mısır'ı tam bir düzen içine sokmaya çalışmış ve o zamana kadar benzeri görülmemiş ölçüde büyük bir yenileşme hareketi başlatmıştır. XVIII. yüzyıldan itibaren ortaya çıkan Fransız İhtilali ve buna bağlı olarak çeşitli yerlerde ortaya çıkan milliyetçilik ayaklanmaları çok uluslu devletleri zor durumda bırakmıştır. Osmanlı Devleti de bu özelliğinden dolayı XIX. yüzyılda bu isyanlarla mücadele etmek zorunda kalmıştır. Özellikle 1821 de başlayan Rum İsyanını Osmanlı bastıramamış ve valisi Mehmed Ali'den yardım istemek zorunda kalmıştır. Mehmed Ali ise çeşitli istek ve taleplerde bulunarak isyanı bastırmayı kabul etmiş ve isyanı kısa sürede bastırmıştır. Ancak Avrupalı devletlerin olaya müdahil olmasıyla Mehmed Ali'ye vaat edilen yerler verilememiştir. İstediğini alamayan Mısır valisi Osmanlı Devleti'ne isyan ederek yıllar sürecek olan mücadeleye girişmiş ve Mısır Sorunu ortaya çıkmıştır. Başlangıçta kendini Mısır'ın kalkınmasına adayan Mehmed Ali, Rum isyanından sonra hırs ve ihtiraslarının kurbanı olmuş ve Osmanlı toprağı olan Suriye'ye saldırmıştır. Bütün telkin ve uyarılara rağmen isyanından vazgeçmemiş, Suriye'den sonra Anadolu'ya saldırıya geçmiş ve yapmış olduğu propaganda faaliyetleri ile halkı kendi yanına çekmeye çalışmıştır. Osmanlı Devleti'nin yapmış olduğu bütün ikazlara rağmen geri çekilmeyen İbrahim Paşa, Osmanlı ordusunu Konya bölgesinde yapılan savaşta yenilgiye uğratarak Kütahya'ya kadar ilerlemiştir. Valisi ile başa çıkamayan II. Mahmud, Rusya'dan yardım istemek zorunda kalmıştır. Ancak bu sefer de Mısır üzerinde emelleri olan İngiltere ve Fransa olaya karışmış ve Mısır meselesi bir iç sorun iken uluslararası bir mesele haline gelmiştir. II. Mahmud ile Valisi arasında imzalanan anlaşma kalıcı barışı sağlayamamış ve taraflar bir süre sonra tekrardan Nizip Savaşı ile karşı karşıya gelmiştir. Ancak Avrupalı devletler bu kez de olaya müdahil olmuş ve Kavalalı Mehmed Ali Paşa isyanı 15 Temmuz 1840'ta toplanan Londra Konferansı ve arkasından 13 Temmuz 1841'de ilan edilen Mısır Valiliği İmtiyaz Fermanı ile çözümlenmiştir. Buna göre; Mısır Valiliği babadan oğula geçmek suretiyle Mehmed Ali Paşa'ya verildi. Böylece Osmanlı Devleti, Akdeniz'de stratejik öneme sahip olan en zengin eyaletlerinden biri üzerindeki hâkimiyetini kaybetmiş oluyordu.Egypt creating many civilisation sand being located in an important junction point throughout history became an Ottoman Empire province by Otoman Empire Padishah Yavuz Sultan Selim with 1517 Ridaniye victory and lived in peace over the years. But Egypt became an important region for European countries because of the need for stocks and search for bazaar increasing after geographical discoveries and industrial revolution. Espeacially England and France are one of the European states which have a goal for this region. Hence, Egypt occupation of France in 1798 released their goals clearly. Mehmed Ali, one of soldiers which are sent from Kavala in the process of Egypt occupation of France, defeated his rivals with his strong and a cute mind and had the right to comment on Egypt administration. Ottoman administration had to accept this fait accomply because this region was far away from the center and Otoman administration struggled with the variable revolt and problems and Ottoman administration legitimized him as Egypt governor. After that, Mehmed Ali Pasha struggled to regulate Egypt completely and started the grand anduptight reform programme which has ever seen before. Nationalistic revolts releasing as from eighteenth century indifferent places because of French revolution put multinational states in a tight spot. Ottoman empire had to struggle with these revolts because of its multinational feature. Especially Ottoman couldn't quash Rum revolt starting in 1821 and had to want help from Egypt governor Mehmed Ali Pasha. Mehmed Ali accepted to quash there volt by demanding various desires and request and quashed there volt in a short time. But promised places couldn't be given because of interfering of European states. Egypt governor who couldn't take his requests revolted and Egypt problem showed up. In the beginning, Mehmed Ali dedicating himself to development of Egypt gave his life for his ambition and passion and attacked Syria, Ottoman territory. He didn't give up his revolt in spite of all the suggestions and warnings and attacked Anatolian after Syria and moved across Kütahya by vanquishing OttomanEmpire. These cond Mahmud who couldn't get over had to want help from Russia. But this time England and France having goals on Egypt go tinto the situation and Egypt problem became an international problem while it was a national problem. Deal signed between The second Mahmud and His governer couldn't provide permanent peace and after a while they came across Nizip War. But European states got into the situation again and Kavalalı Mehmed Ali Pasha revolt had a solution with London Conference coming across in 15 the July, 1840 and then Egypt Governship Privilege Firman. According to this, Egypt governship was given Mehmed Ali Pasha in condition that it was transmitted from father to son. So, Ottoman lost their effect on one of the richest province which has a strategic importance in Mediterrenean