Comparison of drug reimbursement principles in healthcare systems in Poland and Ukraine

System opieki zdrowotnej w Polsce i na Ukrainie opiera się na modelu ubezpieczeniowym. Ministerstwo Zdrowia odpowiada za politykę i regulacje dotyczące systemu ochrony zdrowia, a NFZ/NSZU za finansowanie i kontrakty z publicznymi i niepublicznymi świadczeniodawcami. Pośrednie albo bezpośrednie mechanizmy kontroli cen leków po stronie podaży lub popytu pozwalają racjonalizować wydatki oraz kontrolować koszty w ochronie zdrowia. Refundacja zapewnia pacjentom łatwiejszy dostęp do bezpiecznych i skutecznych produktów leczniczych. Celem niniejszej pracy jest analiza i porównanie zasad refundacji leków w systemach opieki zdrowotnej w Polsce i na Ukrainie, a także szczegółowe porównanie refundacji leków przeciwnadciśnieniowych. Ustalono, że w Polsce i na Ukrainie obowiązuje wykaz leków refundowanych, który w Polsce istnieje dłużej, jest bardziej obszerny i częściej aktualizowany. Na Ukrainie wyróżnia się mniej poziomów odpłatności, lecz więcej dodatkowych uprawnień dla pacjentów. Uprawnienia do przepisywania recept refundowanych w Polsce ma aż 7 przedstawicieli zawodów medycznych, natomiast na Ukrainie tylko 3. Praktyka wystawiania refundowanych recept elektronicznych rozwija się w obu krajach, z tym że w Polsce działa sprawniej oraz jest szerzej stosowana, tymczasem na Ukrainie jest możliwa jedynie w ramach jednego programu rządowego. W najbliższych miesiącach jednak ukraińska lista refundacyjna ma zostać poszerzona o nowe leki, na które również będzie obowiązywała e-recepta. Wnioskując, w Polsce pacjenci mają większy dostęp do produktów refundowanych. Odpowiedni dostęp do leków hipotensyjnych dla pacjentów jest szczególnie istotny ze względu na olbrzymi wpływ chorób sercowo-naczyniowych, w tym nadciśnienia tętniczego na śmiertelność społeczeństwa. Wykazano, że ceny leków przeciwnadciśnieniowych oraz opłaty pacjentów za leki na Ukrainie są w większości niższe niż w Polsce.The healthcare system in Poland and Ukraine is based on the social health insurance model. The Ministry of Health is responsible for healthcare policy and regulations, and the NFZ / NSZU for financing and contracts with public and non-public service providers. Direct or indirect drug price control mechanisms on the supply or demand side allow to rationalize expenses and control costs in healthcare. Reimbursement provides patients with easier access to safe and effective drugs. The aim of this study is to analyze and compare the principles of drugs reimbursement in healthcare systems in Poland and Ukraine, as well as a detailed comparison of reimbursement of antihypertensive drugs. It was established that in Poland and Ukraine there is a list of reimbursable drugs, which in Poland is earlier introduced, more extensive and more frequently updated. In Ukraine, there are fewer payment levels but more additional entitlements for patients. In Poland, the authorization to prescribe reimbursable prescriptions have 7 representatives of medical professions, while in Ukraine only 3. The practice of prescribing reimbursable e-prescriptions is developing in both countries, but in Poland it works more efficiently and is more widely used, while in Ukraine it works only in 1 government program. Adequate access to antihypertensive drugs for patients is particularly important due to the enormous impact of cardiovascular diseases, including hypertension, on mortality in society. It has been shown that the prices of antihypertensive drugs and patients' fees for medicines in Ukraine are mostly lower than in Poland