The influence of perceived stress on the coping strategies and the self-efficacy of seniors of the Third Age University during the COVID-19 pandemic

W prezentowanej pracy przedstawiona została tematyka radzenia sobie ze stresem u seniorów-studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku podczas pandemii COVID-19. Pandemia zaprezentowana została jako katastrofa naturalna silnie oddziałująca na psychikę ludzką i będąca czynnikiem kryzysogenny. Problematykę stresu poruszono w oparciu o teorię Richarda Lazarusa i Suzan Folkman. Przedstawiono również strategie radzenia sobie ze stresem i poczucie skuteczności proaktywnych osób starszych.Głównym celem pracy było przeprowadzenie pionierskich badań eksploracyjnych na grupie polskich starszych dorosłych, które dostarczyłyby informacji na temat wykorzystywanych strategii radzenia sobie ze stresem i ogólnego poczucia skuteczności seniorów aktywnych edukacyjnie podczas nietypowej sytuacji kryzysowej w postaci światowej pandemii. W badaniu wzięły udział 143 osoby (N=143). Wykorzystano polskie adaptacje następujących narzędzi: Skalę Odczuwanego Stresu PSS-10 Cohena, Kamarcka i Mermelstein, Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem Mini-COPE Carvera, Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności GSES Schwarzera i Jerusalema oraz autorski Arkusz danych socjodemograficznych. Przeprowadzone badania wykazały, że seniorzy aktywni edukacyjnie w sytuacji pandemii najczęściej wykorzystywali aktywne radzenie sobie, pozytywne przewartościowanie, planowanie i akceptację jako strategie radzenia sobie ze stresem. Zaobserwowano także związki korelacyjne pomiędzy poziomem odczuwanego stresu a poczuciem skuteczności oraz wykorzystywaniem strategii radzenia sobie. Wykazano różnice w stosowaniu strategii rozwiązywania problemów w zależności od płci. Zaleca się dalsze badania w tym zakresie ze względu na małą próbę badawczą i brak odpowiednich danych w specjalistycznej literaturze przedmiotu.In this thesis there were presented the ways of coping with the stress of the elderly people attending the Third Age University during the COVID-19 pandemic. The pandemic was presented as a natural disaster strongly affecting the human psyche and as a crisis factor. The issue of stress was shown basing on a Lazarus and Folkman stress theory. Additionally, there was presented the construct of self-efficacy in elderly proactive people.The main aim was to conduct pioneering explorative research on a group of Polish elderlies which could deliver information about ways of coping with stress and the self-efficacy level of educationally active older people during the unusual crisis as a pandemic. The study was conducted on a group of elderly adults (N=143), who completed the Perceived Scale Stress PSS-10 by Cohen, Kamarck, Mermelstein, the Mini-COPE questionnaire by Carver and the Generalized Self-Efficacy Scale by Schwarzer and Jerusalem all in Polish adaptations and a measure of demographic features of the study group.The presented research showed that the mostly used coping mechanisms by educationally active seniors during pandemic were: active coping, positive reevaluation, planning and acceptance. Moreover, there have been noted significant correlations between the level of perceived stress and the self-efficacy and the used ways of coping. There were proved significant differences between men and women and used strategies to cope with stress. Due to the small size of the research sample and lack of other empirical data, it is recommended to further examine the adduced variables in the Polish population