Politička kultura na Balkanu i savremeno shvatanje bošnjaštva

Savremene geopolitičke promene u “balkanskoj čaršiji” ruše stare, ali i podižu nove zidove. Opisivan kao mesto susreta i prožimanja velikih religija i kultura Balkan sve manje odgovara tom romantičarskom stereotipu. Islam, hrišćanstvo i judejstvo; Mediteran, Orijent i Levant preneli su balkanskim narodima antičku, vizantijsku, islamsku i hebrejsku tradiciju. Na temeljima drevnih kultura izgrađena je limitrofna civilizacija, čija su obeležja i krst i polumesec; i Biblija i Kuran; i helenofilstvo i panslavizam. Arheološko, lingvističko, etnološko, istorijsko nasleđe upućuju nas na bliske kulture naroda jugoistočne Evrope. Međutim, čini se da ni podele i razdvajanja nigde nisu toliko izražene i specifične kao među bliskim narodima. Tačke kulturnih i religijskih dodira bile su povod i za deobe, sukobe, mržnju, a u takvim situacijama bliskost jezika, vera i običaja predstavljali su breme koje je trebalo odbaciti i zameniti novim, težim, a sadržajno siromašnijim. U takvim društvenim odnosima revitalizuju se etnički i nacionalni identiteti za koje se verovalo da su iščezli u bespućima ideoloških volunarizama. Iako priznavanje identiteta treba da traže isključivo među sobom, pripadnici ovih etničkih grupa nastoje da uspostave jasne limese između svoje i susednih kultura. U tom procesu najveći saveznici su im upravo oni koji im identitet osporavaju