Türkiye’de finansal piyasal ile ekonomik büyüme ilişkisi

Bu çalışmada 1995–2005 döneminde Türkiye’de bankacılık sistemi ve hisse senedi piyasası ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ampirik olarak analiz edilmektedir. Özellikle 1980 sonrası finansal liberalizasyon süreci ile birlikte bankacılık sektörü hızla gelişmeye başlamış ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu fonların sağlanmasında önemli görevleri yerine getirmiştir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ise 1986 yılında kurulmuş ve özellikle 1990 sonrasında hızla büyümüştür. Bankacılık sektöründeki gelişmeler ve menkul kıymet borsalarının gelişimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler ekonomi literatüründe merak konusu olmuştur. Geleneksel büyüme modellerinin aksine içsel büyüme modellerinin ekonomik performansı ele alırken finansal gelişmeler ve teknolojik gelişmeler ile de ilişkilendirmesi bu çalışmalara olan ilgiyi artırmıştır. Bu çalışmada, VAR modelleri kullanılarak bulunan ampirik sonuçlar, uzun dönemde finansal piyasalar ve büyüme arasında tek taraflı doğrusal nedensellik bulunduğunu ortaya koymuştur. Error-correction modelleri ile bulunan sonuçlar, uzun dönemde, banka ve hisse senedi yolu ile finanslamanın ekonomik büyümeyi artırabileceğini, fakat bu etkinin küçük olduğunu göstermiştir. Ayrıca, hisse senedi piyasasının ekonomik büyümeye katkısının, bankacılık sektörü yoluyla finanslamayla karşılaştırıldığında daha küçük olduğu görülmektedir.This paper empirically investigates the effects of Turkish banking system and stock market on economic growth for 1995-2005 period. In particular, with the financial liberalization process after 1980, banking sector advanced rapidly and become a prominent provider of monetary funds that is needed by private sector. Istanbul Stock Exchange (ISE) was established in 1986 and, especially, experienced fast growth during the 1990s. The effects of high developments in stock exchange market and in banking industry on economic growth attracted considerable attention among researchers. The fact that endogenous growth models relate the economic performance to financial advancements and technical change unlike the traditional growth models has further promoted this attention. Empirical findings acquired using the VAR model suggest that there is a one-way causality in the long run from financial markets to economic growth. The results from Error-correction models suggest that, in the long run, funding through banks and stock markets can increase economic growth, although this effect remains small. Moreover, it has been observed that the contribution of funding through stock market on economic growth has been smaller in comparison to the contribution of funding through banking secto