Intraspesific agression in the ant species formica pratensis (Hymenoptera: Formicidae)

Yüksek Lisans teziBu çalışmada, Trakya Bölgesinde dağılım gösteren Formica pratensis kolonileri arasındaki saldırganlık düzeyleri hem doğal ortamlarında hem de laboratuvarda test edilmiş ve kolonilerin monodom-polidom olma durumlarının, koloniler arasındaki fiziksel mesafenin vb. saldırganlık davranışı üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, Trakya Bölgesinde bulduğumuz F. pratensis yuvalarıyla hem arazi saldırganlık\ud deneyleri hem de laboratuar saldırganlık deneyleri gerçekleştirilmiştir. Arazi saldırganlık deneyleri, örnek kolonilerden alınan bireylerin gaster bölgesi daksil ile işaretlenerek arazide başka bir yuva üzerine bırakılması ve yuvaya konulan bu yabancı bireye karşı yuva sahibi karıncaların gösterdiği davranışsal tepkilerin en fazla 2 dakika gözlemlenmesiyle gerçekleştirilmiştir. Laboratuvar testleri için her bir yuvadan aldığımız örnekler laboratuvara transfer edilmiştir. Laboratuvar saldırganlık deneyleri için iki ayrı yuvadan alınan iki bireyden birinin gasteri işaretlenip temiz bir kap içerisine konulmuş ve bireylerin davranışsal tepkileri yine en fazla 2 dakika gözlemlenerek tekrarlanmıştır. Hem arazi hem de laboratuvar saldırganlık deneyleri en az 5’er kez gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, karıncaların monodom yuvaları arasında oldukça yüksek saldırganlığın olduğu fakat yuvalar arasındaki mesafenin saldırganlık üzerinde etkisi olmadığı görülmüştür. Ayrıca tespit edilen bir polidom yuvanın saldırganlık deneyleri sonucunda kendi lokalitesinde bulunan yuvalara karşı saldırganca bir davranış sergilemediği görülmüştür. Monodom yuvalar arasındaki uzak mesafelerde bu derece yüksek saldırganlık göstermesi, bu yuvalar arasında genetik yakınlığın düşük olmasından kaynaklanabilmektedir. Fakat birbirine çok yakın konumda bulunan monodom yuvalar arasında da benzer şekilde çok saldırganca davranış görülmesi genetik yakınlık öngörüsünü destekler nitelikte olmayıp, yüksek saldırganlığın nedenleri olarak burada çeşitli çevresel etkilerin ya da bilemediğimiz koku sinyallerinin (territoryal koloni kokuları) rolü olabileceğini düşündürmektedir.Bu çalışmada, Trakya Bölgesinde dağılım gösteren Formica pratensis kolonileri arasındaki saldırganlık düzeyleri hem doğal ortamlarında hem de laboratuvarda test edilmiş ve kolonilerin monodom-polidom olma durumlarının, koloniler arasındaki fiziksel mesafenin vb. saldırganlık davranışı üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, Trakya Bölgesinde bulduğumuz F. pratensis yuvalarıyla hem arazi saldırganlık\ud deneyleri hem de laboratuar saldırganlık deneyleri gerçekleştirilmiştir. Arazi saldırganlık deneyleri, örnek kolonilerden alınan bireylerin gaster bölgesi daksil ile işaretlenerek arazide başka bir yuva üzerine bırakılması ve yuvaya konulan bu yabancı bireye karşı yuva sahibi karıncaların gösterdiği davranışsal tepkilerin en fazla 2 dakika gözlemlenmesiyle gerçekleştirilmiştir. Laboratuvar testleri için her bir yuvadan aldığımız örnekler laboratuvara transfer edilmiştir. Laboratuvar saldırganlık deneyleri için iki ayrı yuvadan alınan iki bireyden birinin gasteri işaretlenip temiz bir kap içerisine konulmuş ve bireylerin davranışsal tepkileri yine en fazla 2 dakika gözlemlenerek tekrarlanmıştır. Hem arazi hem de laboratuvar saldırganlık deneyleri en az 5’er kez gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, karıncaların monodom yuvaları arasında oldukça yüksek saldırganlığın olduğu fakat yuvalar arasındaki mesafenin saldırganlık üzerinde etkisi olmadığı görülmüştür. Ayrıca tespit edilen bir polidom yuvanın saldırganlık deneyleri sonucunda kendi lokalitesinde bulunan yuvalara karşı saldırganca bir davranış sergilemediği görülmüştür. Monodom yuvalar arasındaki uzak mesafelerde bu derece yüksek saldırganlık göstermesi, bu yuvalar arasında genetik yakınlığın düşük olmasından kaynaklanabilmektedir. Fakat birbirine çok yakın konumda bulunan monodom yuvalar arasında da benzer şekilde çok saldırganca davranış görülmesi genetik yakınlık öngörüsünü destekler nitelikte olmayıp, yüksek saldırganlığın nedenleri olarak burada çeşitli çevresel etkilerin ya da bilemediğimiz koku sinyallerinin (territoryal koloni kokuları) rolü olabileceğini düşündürmektedir.AbstractThe inter-nest aggression levels of Formica pratensis colonies in Thrace Region were tested in nature and in laboratory conditions and the effects of polydomousmonodomous aspect of colonies and the physical distance between colonies on aggressive behavior were evaluated. For this purpose, aggression tests were performed with colonies in nature and in laboratory conditions. For the former condition, color marked workers of a colony were placed on another recipient colony and the behavioral response of the recipient colony to the intruder were monitored and recorded for 2 minutes. For laboratory tests, a small portion of natural colonies were transferred to the laboratory and two workers from two different laboratory nests were placed in a small plastic arena and their interactions were monitored. The results showed that members of\ud monodomous colonies were very aggressive towards other monodomous colonies but the physical distance between colonies in nature had no effect on the level of aggressive behavior. The only one polydomous colony that could be found showed no aggressive behavior towards workers of other colonies found within the same habitat. The high aggressiveness between distantly located monodomous colonies can be related to the low genetic relatedness between these colonies. However, the same high aggressive levels seen in close monodomous colonies do not support the genetic based conclusion, and led us to conclude that environmental factors or some undefined olfactorial cues (territorial odor cues) might account for this aggressiveness