Anne-babaların çocukların duyguları hakkındaki inanışları ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması

Objective: The present study is aimed to examine psychometrical properties of the Parents' Beliefs about Children's Emotions Questionnaire (PBACE) which is an important part of parental emotion socialization and closely related to children mental health, for Turkish parents and to detect measurement invariance according to parent gender. Methods: Three hundred and fifty mothers and 350 fathers who have children between the age of 4-10 participated in this study in Aksaray province. The PBACE is a Likert type scale and consisting of 33 items. For its Turkish adaptation, translation and back-translation were completed, and then submitted to experts for content, semantic and conceptual equivalance. Confirmatory Factor Analysis (CFA) was performed for examining construct validity. Parents of gender-based measurement invariance structure were analyzed by calculating the configural, metric and scalar invariance. An evaluation of the reliability of the scale was made using, internal consistency (Cronbach's alpha) coefficients, test-retest correlation methods and item-total correlation. Results: The validity of the data obtained from the measurement tool in the study were analyzed by examining the results of CFA. CFA results indicated that the questionnaire has a structure of seven factors and data model compliance was found to be within acceptable values. Internal consistency coefficients, test-retest values and item total correlations were examined and it was found that PBACE is a reliable measuring instrument. For parent gender measurement invariance fit indexes (Chi-square, RMSEA, SRMR, CF, TLI) in gradually obtained models was examined whether the range is acceptable. When examining structural analysis results for two different gender level, it was seen that metric and scalar invariance is achieved. Discussion: Parents can use Turkish version of PBCAE for evaluating children's positive and negative emotions and parents and the questionnaire can also be used in studies examining clinical, developmental and family systems.Amaç: Bu araştırmada, anne-baba duygu sosyalleştirmesinin önemli bir parçası ve çocuk ruh sağlığı ile yakından ilişkili olan Anne-Babaların Çocukların Duyguları Hakkındaki İnanışları Ölçeğinin (ABÇDİÖ) psikometrik özelliklerinin Türk anne-babaları için incelenmesi ve cinsiyete göre ölçme değişmezliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışmaya Aksaray il merkezinden 4-10 yaşları arasında çocuğu olan 350 anne ve 350 baba katılmıştır. Likert tipi bir ölçek olan ABÇDİÖ 33 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin Türkçe uyarlaması için çeviri ve tekrar çeviri süreci tamamlanmış; kapsam, anlamsal ve kavramsal eşdeğerlik için uzman görüşüne sunulmuştur. Ölçme aracının güvenilirliğini değerlendirmek ve yapı geçerliğini incelemek için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) kullanılmıştır. Anne-babanın cinsiyetine dayalı ölçme değişmezliği yapısal, metrik ve skalar değişmezliği hesaplanarak analiz edilmiş; iç tutarlılık katsayıları (Cronbach alfa), test-tekrar test değerleri ve madde toplam korelasyonları kullanılmıştır. Sonuçlar: Araştırmada ölçme aracından elde edilen verilerin geçerliliğine doğrulayıcı faktör analizi sonuçları incelenerek bakılmıştır. Analiz sonucunda ölçeğin yedi faktörlü yapısının doğrulandığı ve model veri uyumunun kabul edilebilir değerler içerisinde olduğu bulunmuştur. İç tutarlılık katsayıları, test-tekrar test değerleri ve madde toplam korelasyonları incelenmiş ve ABÇDİÖ’nün güvenilir bir ölçme aracı olduğu ortaya konulmuştur. Cinsiyete göre ölçme değişmezliği testi için aşamalı olarak elde edilen modellerde uyum indekslerin (ki-kare, RMSEA, SRMR, CFI, TLI) kabul edilebilir aralıkta olup olmadığı incelenmiştir. Analiz sonuçları incelendiğinde iki farklı cinsiyet düzeyi için yapısal, metrik ve skalar değişmezliğin sağlandığı görülmüştür Tartışma: Ölçek anne-babaların çocukların olumlu ve olumsuz duygularını değerlendirmek için kullanılabileceği gibi, klinik, gelişimsel ve aile sistemlerini araştıran araştırmalarda da kullanılabili