Bureauonderzoek en Verkennend Booronderzoek Archeologie Plangebied Kasteellaan 48 te Wijchen Gemeente Wijchen

Hamaland Advies heeft in opdracht van Stichting Wooninitiatief via Oosterhout Architecten een archeologisch bureauonderzoek conform de BRL 4002 uitgevoerd voor het plangebied gelegen aan de Kasteellaan 48 te Wijchen. De bestaande bebouwing wordt gesloopt, waarna een nieuw woongebouw voor 12 meervoudig gehandicapte mensen wordt gerealiseerd. De toekomstige verstoringsdiepte is nog niet bekend, maar zal zeker meer dan 80 cm-mv bedragen (vorstvrij funderen). Het achterterrein wordt in de toekomst mogelijk ook bebouwd, maar vooralsnog wordt gedacht aan het plaatsen van ca. 120- tot 150 m² port-a-cabins, deze komen op het maaiveld te staan en worden maar zeer beperkt gefundeerd. Het voorste deel van het plangebied heeft volgens de archeologische beleidskaart (oost) een hoge archeologische verwachting. Het achterste deel van het plangebied is binnen de attentiezone van een archeologische vindplaats gelegen. Vanwege de ligging in twee zones geldt de hoogste waarde (in dit geval ‘vindplaats’) als toetsingswaarde. Dit houdt in dat archeologisch onderzoek noodzakelijk is bij bodemingrepen met een oppervlakte groter dan 30 m2 waarbij aangetoond moet worden, door middel van een rapport, hoe het met de archeologische waarden in de ondergrond gesteld is. Bureauonderzoek Op grond van de resultaten van het bureauonderzoek kan geconcludeerd worden dat het plangebied in potentie een hoge trefkans heeft op archeologische resten uit alle perioden (Paleolithicum tot en met de Nieuwe Tijd). Bovendien heeft het plangebied al deels een vastgestelde archeologische waarde door de aanwezigheid van een vindplaats. Op de kadastrale minuut is historische bebouwing zichtbaar binnen het plangebied, welke rond 1955 is gesloopt. In de noordzijde van het plangebied dient dan ook rekening gehouden te worden met de mogelijkheid op funderingsresten van deze historische bebouwing. Deze hoge verwachting is gerelateerd aan de landschappelijke situatie. Het plangebied is gelegen op een hoger in het landschap liggende rivierduin in de buurt van water. Vanaf de Middeleeuwen is er ter plaatse van het plangebied vermoedelijke een esdek ontstaan, die archeologische waarden tegen latere bodemverstoringen kan hebben beschermd. Resten uit de Vroege Middeleeuwen tot en met de Tweede Wereldoorlog worden direct in of onder de bouwvoor en in de top van het esdek verwacht. De archeologische resten uit het Paleolithicum tot en met de Romeinse tijd worden onder het esdek en in de top van de oorspronkelijke C-horizont verwacht. Verwacht wordt dat de vondstenlaag uit deze perioden is opgenomen onder in het esdek, waardoor sprake zal zijn van een cultuurlaag. Archeologische sporen zullen zich bevinden tot ongeveer 25 cm in de top van de C-horizont. Hierbij dient op te worden gemerkt dat er in de buurt van het plangebied meerdere overstoven laagtes en vennen zijn aangetroffen. In Wijchen is het dan ook aan te bevelen om bij prospectief booronderzoek altijd te boren tot onder het duinzand, dat wil zeggen tot in de Wijchenleem (meestal op 5 tot 6 m +NAP) of tot in Terras X. Op die manier hoeven overstoven vindplaatsen niet onopgemerkt te blijven. Organische resten en bot zullen door de relatief droge en zure bodemomstandigheden slecht zijn geconserveerd. Aardewerk en houtskool zullen redelijk geconserveerd zijn. Booronderzoek Uit de resultaten van het booronderzoek blijkt dat In het plangebied sprake is van een oud overstoven rivierduin behorend tot de Formatie van Boxtel, Laagpakket van Delwijnen. Op het rivierduin is vanaf de Vroege en Volle Middeleeuwen door plaggenbemesting een dik plaggendek ontstaan, dat afgedekt wordt door een subrecente bouwvoor uit de Moderne Tijd. In het plaggendek is een groot aantal archeologische indicatoren aanwezig die duiden op menselijke bewoning, in ieder geval vanaf de Middeleeuwen. De oude overstoven cultuurlaag in de top van het rivierduin heeft een oude datering, mogelijk in de Romeinse Tijd. Selectieadvies Vanwege de aanwezigheid van een intacte bodemopbouw en de aanwezigheid van een plaggendek met archeologische indicatoren uit de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd, achten wij vervolgonderzoek door middel van waarderend proefsleuvenonderzoek noodzakelijk indien bodemingrepen plaatsvinden die dieper gaan dan 35 cm-mv. Voorafgaand aan het waarderend proefsleuvenonderzoek dient een Programma van Eisen opgesteld te worden dat getoetst zal worden door mw. E. van der Linden (gemeentelijk archeoloog). Voorbehoud Het uitgevoerde onderzoek is op zorgvuldige wijze verricht volgens de algemeen gebruikelijke inzichten en methoden. Het archeologisch onderzoek is erop gericht om de kans op het aantreffen dan wel vernietigen van archeologische waarden bij bouwwerkzaamheden in het plangebied te verkleinen. De resultaten en aanbevelingen uit de conceptrapportage (versie 1.2) zijn op 23 november 2020 getoetst door het bevoegd gezag, de Gemeente Wijchen (mevr. E. van der Linden, gemeentelijk archeoloog). De opmerkingen zijn verwerkt in de definitieve rapportage (versie 2.0). Wij wijzen erop dat het selectiebesluit van het bevoegd gezag af kan wijken van het selectieadvies van Hamaland Advies. Verder dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (Erfgoedwet 1-7-2016, art. 5.10 en 5.11) kenbaar te worden gemaakt, om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: “Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij onze minister”. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort en de verantwoordelijke ambtenaar van de gemeente Wijchen (mw. drs. E. van der Linden)