Dwie strategie działania i związane z nimi typy odpowiedzialności

W dyskusji na temat wychowania do odpowiedzialności społecznej podkreśla się zazwyczaj potrzebę rozwijania tej postawy – odpowiedzialność traktowana jest tak, jakby była cechą, która może być bardziej lub mniej rozwinięta, podlegać stopniowaniu, a kwestią podstawową jest to, jak sprawić, by zwłaszcza młodzi ludzie nie koncentrowali się wyłącznie na własnych sprawach, ale także poczuwali się do solidarności ze społecznym otoczeniem. Nie ulega wątpliwości, że ludzie mogą być bardziej lub mniej odpowiedzialni, wydaje się jednak, że ważne jest także i to, za co albo za kogo czują się odpowiedzialni. Można zaryzykować tezę, że społeczeństwo zupełnie pozbawione odpowiedzialności nie jest możliwe, że bez niej po prostu by się rozpadło, prawdopodobnie więc chodzi nie tylko o samą odpowiedzialność, ale także o jej rodzaj, o to, jak ona jest ukierunkowana