The effect of parental psychological control and temperament on responses to stress

Bu araştırmanın amacı ergenlerde ana babadan algılanan psikolojik kontrol ve mizaç ile strese verilen tepki arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmanın araştırma grubunu Türkiye/Diyarbakır ve Nevşehir illerinde ortaokul kurumlarına devam eden ve yaşları 11 ile 15 arasında değişen toplam 317 (181 kız, 136 erkek) öğrenciden oluşmaktadır. Bu araştırmada, ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçme araçları; Psikolojik Kontrol Ölçeği, Davranışsal İnhibisyon Sistemi/ Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği' dir. Araştırmanın analizleri SPSS ve LISREL aracılığıyla yapılmıştır. Araştırma bulguları; ana babadan algılanan psikolojik kontrol ile strese verilen tepki arasında pozitif ve negatif yönde ilişki olduğunu göstermiştir. Bu doğrultuda ana babadan algılanan psikolojik kontrolün çaresiz yaklaşımı pozitif yönde yordadığı; babadan algılanan psikolojik kontrolün ise kendine güvenli ve iyimser yaklaşımları negatif yönde yordadığı görülmüştür. Mizaç ile strese verilen tepki arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğu ve mizacın manidar yordayıcı olduğu görülmüştür. Son olarak araştırmanın bulguları alan yazın göz önünde bulundurularak tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.The aim of the current research is to examine the relationship between parental psychological control and temperament with response to stress. The research group of the study consists of a total of 317 (181 female, 136 male) students aged between 11 and 15 who attend secondary schools in the provinces of Turkey/Diyarbakır and Nevşehir. In this study, relational scanning model was used. Measurement tools used in the research; Psychological Control Scale, Behavioral Inhibition System/Behavioral Activation System Scale and Stress Coping Styles Scale. The analyzes of the research were made through SPSS and LISREL. Research findings; showed that there is a positive and negative relationship between the parental psychological control and the response to stress. Accordingly, the parental psychological control positively predicted the helpless approach; On the other hand, psychological control perceived from the father negatively predicted self-confident and optimistic approaches. It was observed that there was a negative significant relationship between temperament and response to stress, and temperament was a significant predictor. Finally, the findings of the research were discussed and suggestions were made considering the literature