Doradca zawodowy w poradni psychologiczno-pedagogicznej - jego kompetencje i zadania

Introduction. Educational and career counseling has in Poland almost a hundred years of history. The first counseling centers were established in the interwar period, and their main task was to support young people in choosing a profession.Research Objective. The purpose of this study is to determine the role of psychological and pedagogical canter in the process of choosing a profession for young people. The article is a review. The primary focus here is on the person of a career counselor (in the context of the formal requirements for this profession, i.e., qualifications, competencies, desired personal characteristics), as well as delineated by the educational law tasks, areas of activity, content, forms, methods, and tools necessary for work in this position.State of knowledge. The career counselor employed in the psychological and pedagogical counseling center is a specialist in vocational orientation and guidance, assisting primary and secondary school students in planning their educational and career. It is a person with high formal qualifications and competencies (in terms of knowledge and skills), endowed with such desirable personal qualities as openness, kindness, empathy, communication skills, and patience. The counseling process is based on establishing a positive relationship with the client, recognizing the individual's resources (supported by diagnostic testing), and developing an individual action plan (IPD). Professionals' workshop is created according to the provisions of educational law, according to clients' different needs and expectations.Conclusion. Supporting the student in educational and professional choices makes the decision-making process more conscious and thoughtful, thus increasing the client's chances of success in future school and work. On the one hand, counseling activities have their specific methodology; on the other hand, they are performed in a very dynamic reality. Therefore, this specialist's knowledge, skills, and workshops must be constantly expanded and updated to meet today's challenges best.AbstraktWprowadzenie. Poradnictwo edukacyjno-zawodowe ma w Polsce blisko stuletnią historię. Pierwsze poradnie powstawały już bowiem w, dwudziestoleciu międzywojennym, a ich głównym zadaniem było udzielanie młodzieży wsparcia przy wyborze zawodu.Cel badań. Celem tego opracowania jest określenie roli poradni psychologiczno-pedagogicznej w procesie wyboru zawodu młodzieży. Artykuł ma charakter przeglądowy, a główny punkt ciężkości położony jest tutaj na osobę doradcy zawodowego (w kontekście wymagań formalnych do tego zawodu, tj. kwalifikacji, kompetencji, pożądanych cech osobowych), a także wytyczonych przez prawo oświatowe zadań, obszarów działań, treści, form, metod i narzędzi niezbędnych w pracy na tym stanowisku.Stan wiedzy. Doradca zawodowy zatrudniony w poradni psychologiczno-pedagogicznej to specjalista z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego, świadczący pomoc uczniom szkół podstawowych i średnich w procesie planowania kariery edukacyjno-zawodowej. Jest to osoba o wysokich kwalifikacjach formalnych i kompetencjach (w zakresie wiedzy i umiejętności), obdarzona takimi pożądanymi cechami osobowymi, jak: otwartość, życzliwość, empatia, komunikatywność, cierpliwość. Proces doradczy opiera się na nawiązaniu pozytywnej relacji z klientem, rozpoznaniu zasobów jednostki (popartych badaniem diagnostycznym), a w konsekwencji wypracowaniu indywidualnego planu działania (IPD). Warsztat doradcy zawodu tworzony jest zgodnie z przepisami prawa oświatowego, stosownie do zróżnicowanych potrzeb i oczekiwań klientów.Podsumowanie. Wsparcie ucznia w wyborach edukacyjno-zawodowych czyni proces decyzyjny bardziej świadomym i przemyślanym, zwiększając tym samym szanse klienta na osiągnięcie sukcesu w przyszłej szkole i pracy. Działania doradcze z jednej strony mają swoją konkretną metodykę, z drugiej zaś wykonywane są w bardzo dynamicznej rzeczywistości. Wiedza, umiejętności i warsztat pracy tego specjalisty muszą być więc nieustannie poszerzane i aktualizowane, by jak najlepiej sprostać wyzwaniom współczesności