Eksploatacioni i energetski aspekti pripreme zemljišta za podizanje višegodišnjih zasada

Intensive soil preparation including both mechanical and human labor is required prior to the planting and establishment of orchards. Due to energy deficiency during the past years attention was focused on rational technology with the aim of decreasing energy input in the cultivation stage. Trenching up to 40 cm (in some cases up to 120 cm) is considered the most demanding operation in the soil cultivation stage. Attempts were made to substitute the trenching operation, however it is still the most important stage on some soil types in practice. In our practice tenching is the traditional technology of soil cultivation for orchard establishment. It is of major importance for loosening the B glay horizon in heavy soil types. It also contributes to favorable conditions for the development of the root system. The aim was to analyze the energetic aspect of trenching by determining fuel consumption per unit of time and cultivated area prior to orchard establishment. In addition, the structure of working hours was monitored as well. Also, technical features of the trenching aggregate were given. The conclusion emerges that energy requirements in the trenching stage may amount to 250 kWh/ha at 72 cm cultivation depths. Therefore, attention should be focused on rational soil cultivation prior to orchard establishment. .Zasnivanje višegodišnjih zasada zahteva intenzivnu pripremu zemljišta pre sadnje što predstavlja veliko angažovanje mehaničkog a i ljudskog rada. Obzirom da se poslednjih godina zbog deficita energije, velika pažnja poklanja primeni racionalnih tehnologija kojima će se postići smanjenje utroška energije pri obavljanju operacija u obradi. Kao najzahtevnija operacija u pripremi zemljišta predstavlja duboka obrada-rigolovanje zemljišta na dubini preko 40 cm, a za neke zasade čak i do 120 cm. I pored pokušaja supstitucije ove operaciji u pripremi zemljišta u praksi još uvek ima značajnu primenu što predstavlja obaveznu meru na određenim tipovima zemljišta Činjenica je da u našoj praksi još uvek preovlađuju tradicionalne tehnologije obrade koje uključuju primenu rigolovanja kao operacije u pripremi zemljišta pre podizanja višegodišnjih zasada. Značaj ovakve duboke obrade ogleda se u rastresanju B glejnog horizonta kod teških tipova zemljišta. Zatim, obezbeđenje povoljnih uslova za razvoj korenovog sistema, pogotovu ako se ima u vidu da višegodišnji zasadi ostaju i nekoliko desetina godina na jednom mestu. U radu je obrađen energetski aspekt duboke obrade rigolovanjem utvrđivanjem potrošnje goriva po jedinici vremena i obrađenoj površini koja se obavlja pre podizanja višegodišnjih zasada. Ispitivanjima su bili obuhvaćeni sledeći pokazatelji: brzina kretanja, vučni otpor, klizanje gusenica, vučna snaga, radni zahvat, specifični otpor zemljišta i učinak. Pored ispitivanja eksploatacionih parametara obavljeno je snimanje strukture radnog vremena. Pored toga date su tehničke karakteristike ispitivanog agregata u rigolovanju. Osnovni zaključak je da rigolovanje angažuje veliku energiju koja se kreće i do 250 kWh/ha za dubine obrade od 72 cm tako da je neophodno posvetiti značajniju pažnju racionalnijim načinima obrade zemljišta pre podizanja višegodišnjih zasada