Kilka uwag o wykładni celowościowej w prawie ochrony środowiska

Environmental law is one of the few branches of law in which we can currently observe the increasing role of teleological interpretation. The system of values that affects this process has been changing dynamically, due to the type and scales of existing environmental hazards. Erroneous goal identification, or ignoring the goals altogether, while analysing grey areas of interpretation concerning legal standards, may interfere with, or even paralyse, the functioning of certain legal institutions. In practice, this translates to an increased level of environmental hazards. The significance of the axiological context means that the aim of this paper is not only to highlight the importance of teleological interpretation in this area but also to draw attention to the applicability of a particular interpretation scheme. The background of this study is a general analysis of the system of values and objectives present in environmental law and their reference to the relevant views and concepts established in the theory of law. The applied research method is based mainly on a review of the main teleological assumptions in Maciej Zieliński’s derivative conception of legal interpretation and an attempt to juxtapose them with the statements of the environmental law doctrine relating to the purpose of a legal norm. The adopted construction aims to substantiate the thesis that Zieliński’s derivative concept of legal interpretation may be the most accurate tool for interpreting environmental law norms. Its theoretical-legal structure, referring in particular to the reconstruction of objectives and other values from the legal text, confirms the indicated research assumption.Prawo ochrony środowiska to jedna z niewielu gałęzi prawa, w których rośnie obecnie rola wykładni celowościowej. System wartości oddziaływujący na ten proces podlega dynamicznym przekształceniom zarówno ze względu na rodzaj, jak i skalę pojawiających się zagrożeń środowiskowych. Błędna identyfikacja celów, czy też w ogóle ich pominięcie przy pojawiających się wątpliwościach interpretacyjnych, co do kształtu normy prawnej, może zaburzać, czy nawet paraliżować funkcjonowanie określonych instytucji prawnych. W praktyce przekłada się to na zwiększenie stopnia występujących zagrożeń środowiskowych. Doniosłość kontekstu aksjologicznego przesadza o tym, że celem artykułu jest nie tylko dążenie do wyeksponowania rangi wykładni celowościowej w tym obszarze, ale także zwrócenie uwagi na przydatność określonego schematu postępowania interpretacyjnego. Tłem dla poczynionych w niniejszym opracowaniu rozważań jest ogólna analiza systemu wartości oraz celów występujących w prawie ochrony środowiska oraz ich odniesienie do stosownych poglądów i koncepcji ugruntowanych w teorii prawa. Zastosowana metoda badawcza opiera się w głównej mierze na przeglądzie głównych założeń celowościowych występujących w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa Macieja Zielińskiego oraz próbie ich zestawienia z twierdzeniami doktryny prawa ochrony środowiska odnoszącymi się do celu normy prawnej. Przyjęta konstrukcja ma za zadanie uwodnić tezę, że derywacyjna koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego może być najbardziej adekwatnym narzędziem do interpretacji norm prawa ochrony środowiska. Jej struktura teoretycznoprawna, odnosząca się zwłaszcza do odtwarzania celów i innych wartości z tekstu prawnego, potwierdza wskazane założenie badawcze