Zdobycie tronu przez Demetriusza I Sotera (1 Mach 7,1-4). Interpretacja teologiczna wydarzenia historycznego

The presented biblical material (1 Macc 7:1-4) is one of those texts that describe an event happening far away from the scope of influence exerted by the Maccabean insurgents, yet one which is closely connected with the history of the chosen people. As such, it substantially influences the successive events in the political-religious situation of the Jews. What is particularly worthy of analysis is the historical accuracy of the inspired author in presenting facts as well as the theological conception to which primary importance is given in the book. This way the history of peoples, kingdoms and societies is shown as part of God’s magnificent plans which is implemented by all participants of ongoing scenes. Such a presentation concerns both the main and supporting protagonists. The short passage of 1 Macc 7:1-4 reveals how the hagiographer, who knows the theological conception, consciously accentuates certain parts, chooses appropriate syntax and vocabularyto show God’s action in the presented characters and events. God stands behind the curtain of human actions, yet it is Him who decides about their course.Prezentowana perykopa biblijna 1 Mch 7,1-4 opisuje wydarzenie, które miało miejsce daleko poza zasięgiem działań powstańców machabejskich. Jest jednak ściśle związana z historią narodu wybranego i w istotny sposób wpływa na ewolucję sytuacji polityczno-religijnej Żydów w tym okresie. Szczególnie warta analizy jest adekwatność prezentowanych faktów historycznych oraz teologiczne spojrzenie na nie, którym autor nadaje pierwszorzędne znaczenie. Temu właśnie poświęcony jest niniejszy artykuł zestawiający dane historyków starożytnych z relacją biblijną. W ten sposób historia narodów i królestw ukazana jest jako część wielkiego planu Bożego realizującego się nawet nieświadomie poprzez działanie uczestników toczących się wydarzeń. Taka prezentacja dotyczy bohaterów zarówno głównych, jak i drugoplanowych. Krótki fragment 1 Mch 7,1-4 pokazuje, jak hagiograf świadomie uwypukla pewne fakty, dobiera odpowiednią składnię i słownictwo, aby ukazać działanie Boga. Wprawdzie stoi On za zasłoną ludzkich działań, ale właśnie On decyduje ostatecznie o ich przebiegu