Ukraine in Zygmunt Gloger’s writings

The main purpose of the article is to find an answer to a seemingly banal question: “Where is and what is Ukraine?” It needs to be noted that the question itself hides a possible answer. After all, one can ask similar questions about Little Russia, Kievan Rus, or the Ukrainian parts of the Crown of the Kingdom of Poland. All these terms (as key words) appear in Gloger’s writings, and each is used deliberately in historical, cultural, legal and political contexts. Zygmunt Gloger (1845–1910), a professional historian, ethnographer and archeologist, assumed all these perspectives to see former regions of Poland as a whole unit. He perceived their diversity, which is reflected in his writings, but did not need the necessity to multiply political entities rooted in that territory. He used the terms related to the contemporary area of Ukraine as they were employed in the Polish historical scholarship at the time. He interpreted the occurrence of the conflict between Poland and Ukraine at the turn of the century as lack of sufficient historical knowledge, on the one hand, and the plot of the annexationists. Turned into the past, Gloger was outstandingly modern in his views on economic issues, observing analyzing trends.Kazimierz Bogusz – mgr, historyk; był doktorantem Wydziału Filologicznego UwB; przez wiele lat kierował Muzeum Historycznym w Ełku, pełnił też funkcję zastępcy dyrektora Muzeum Zamkowego w Malborku. Obecnie pracuje jako nauczyciel. Współredaktor tomu: Protestanci na Mazurach. Historia i literatura. Studia (Ełk – Białystok 2017). Autor studiów i szkiców, w tym: Mazury i Ełk w pismach Zygmunta Glogera z lat 1866–1876 (2017); Media lokalne – brakujący element (2016); Czy bycie nowoczesnym jest możliwe? („Bibliotekarz Podlaski” 2017); Mieszkańcy Litwy i Białej Rusi w pismach rozproszonych Zygmunta Glogera (2019). Mieszka w Bartoszach, pracuje w Ełku.Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód”, Uniwersytet w BiałymstokuAugustyniak U., Historia Polski 1572–1795, Warszawa 2008.Böhler J., Wojna domowa. Nowe spojrzenie na odrodzenie Polski, Kraków 2018.Beauvois D., Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, przeł. K. Rutkowski, Lublin 2011.Hrycak J., Historia Ukrainy 1772–1999. Narodziny nowoczesnego narodu, przek. K. Kotyńska, Lublin 2000.Łatyszonek O., Od Rusinów Białych do Białorusinów. U źródeł białoruskiej idei narodowej, Białystok 2006.Nowak A., Od imperium do imperium. Spojrzenie na historię Europy Wschodniej, Warszawa 2004.Nowosielski A., [właściwie Antoni Jaksa Marcinkowski], Lud ukraiński, tom I–II, Wilno 1857.Szarota T., Stereotypy narodowe jako temat badań historycznych w Polsce, „Dzieje Najnowsze” 1995, nr 2.Tazbir J., Polska powieść historyczna w XIX wieku, [w:], tegoż, Od Haura do Isaury, Warszawa 1989.Wereszczyński J., Pisma polityczne ks. Józefa Wereszczyńskiego biskupa kijowskiego, opata benedyktyńskiego w Sieciechowie, z wiadomością o jego życiu i pismach i z dołączeniem podobizny własnoręcznego jego podpisu. Wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego, Kraków 1858.30331