Motif And Composition in 19th Century Tombstones At The Graveyard Of Aydın Koçarlı Cihanoğlu Mosque

Araştırmanın konusu “Aydın Koçarlı Cihanoğlu Camii Haziresi 19. yüzyıl mezar taşlarında motif ve kompozisyon”dur. Çalışmada İslam öncesi ve sonrası Türk mezar geleneklerine kısaca değinilmiş, bölgenin tarihçesine yer verilmiş, Türk tezyinatı içerisinde yer alan ve mezar taşlarında kullanılan motif ve bezemeler hakkında bilgilere yer verilmiştir. Araştırma yapılan hazire içerisinde mevcut kadın ve erkek mezar taşlarından 19. yüzyıla tarihlenen 14 adet mezar dönem özellikleri, başlıklar ve şahideler bakımından incelenmiştir. Belge niteliği taşıyan mezar taşları ile ilgili yapılan yazılı kaynak taramaları ve araştırmalar ile bölge, mezar taşları tipolojisi ve desenler hakkında elde edilen veriler değerlendirilerek bir araya getirilmiştir. İncelenen mezar taşlarının tüm özellikleri hazırlanan gözlem fişlerinde başlıklar altında verilmiştir. Mezar taşlarının kitabeleri okutulmuş, taşlar fotoğraf, çizim, ölçüm yoluyla belgelenmiş, formlar, işleniş niteliği ve süslemeler açısından özellikleri belirlenmiştir. Mezar taşlarında bordürlerle sınırlandırılmış, birbirine paralel ya da hafif sağa eğimli satırlardan oluşan kitabeler, plaka şeklinde şahideler, çeşitli türde başlıklar, tepelikler, ayrıca bitkisel, sembolik ve geometrik motifler, nesneli bezemeler ile mimari tasvirli unsurlar bulunmaktadır. İncelemeler sonucu şahideli, lahit biçimli ve çerçeveli mezar çeşitleri belirlenmiştir. Mezar taşlarının tipolojisi, bezeme unsurları, kompozisyon düzeni, kitabe bilgileri ve biçimlendirme açısından döneminde yeniliklerin uygulandığı niteliklere sahiptir. Süslemelerde natüralist bir üslupla yaklaşan anlayış hakimdir. Çalışmada sonuç olarak, mezar taşları bezeme özellikleri açısından kendi içerisinde değerlendirilip döneminde yapılan farklı bölgelerdeki diğer mezar taşları ile karşılaştırılmıştır. Günümüze kadar geçen zaman içerisinde çeşitli tahribatların olduğu gözlemlenen mezar taşları, yüzyıllara rağmen ayakta kalmayı başarabilmiş Türk sanatı ve kültür tarihinin önemli belgeleri arasındadır.The topic of the study is “Motif and Composition in 19th Century Tombstones at the Graveyard of Aydın Koçarlı Cihanoğlu Mosque”. In this study, It has been mentioned about Turkish grave traditions in terms of before and after islam, brief historical account of the region, Information about adornment motif and ornaments used at gravestones and existing in Turkish Ornamentation. 14 thombs belong to 19th Century from the available female and male gravestones have been examined with regard to caharacteristics of the period and ornamental gravestones in the cemetery the study conducted. With the investigation of written sources and researches related to gravestones having tha characteristics of document, the region has been gathered through evaluating the obtained data about figures and gravestone typology. All of the characteristics of the gravestones examined have been presented with captions in the observations prepared. The epigraphs of gravestones have been red, stones have been documented through photography, drawing, measurement, the caharacteristics of the forms have been determined in terms of the quality of processing and ornaments. There are epigraphs consist of lines which are paralled each other or right slanting, limited with bordures, ornamental gravestones in the shape of plate, various hills, also herbal, symbolic and geometrical motifs, ornaments involving objects and architect-depicted elements. As a consequence of the investigation, ornemantal, grave and framed tomb types have been indicated. Gravestones have qualifications involving innovations in terms of these gravestones, typology, ornamental factors, composition, epigraph information, figuration. There is a naturalistic style in ornaments. Consequently in this study Gravestones have been evaluated with regard to ornamental characteristics and compared with other gravestones in different regions. Until today gravestones damaged diversely are among the important documents of Turkish art and cultural history which have survived throughout centuries