Novi ekskluzivizam u međunarodnim odnosima

Autor ukazuje da je novi svetski poredak doneo ne samo kraj globalne konfrontacije dve supersile, već i određene posledice na unutrašnjem planu za mnoge države, koje se odražavaju na smanjenje količine tolerancije i univerzalizma u socijalnoj politici na kraju dvadesetog veka. Čak i u nekima od najmoćnijih zemalja danas veliki delovi populacije, posebno urbane, pokazuju sklonosti ka različitim formama diskriminacije i ekskluzivizma koje se negativno odražavaju na unutardruštvenu koheziju i pitanja o ravnopravnosti i pravu na političku participaciju. To se ispoljava u pitanjima kao što su ona o pravu na državljanstvo, useljenje, rad, ali i na međunarodnopolitička pitanja koja se tiču modaliteta ponašanja dominantnih svetskih političkih igrača prema onima koji su shvaćeni kao 'poraženi', odnosno podređeni razvojem događaja koji je doveo do 'novog svetskog poretka'. Imajući u vidu porast ekskluzivizma može se osnovano postaviti pitanje o neizbežnosti ponovnog stvaranja neke vrste globalne konfrontacije kroz ponovno formiranje, uslovno govoreći, blokovskih udruženja zemalja koje se osećaju marginalizovanima u novom svetskom poretku, kao što su, recimo, Rusija i Kina. Kraj globalne konfrontacije koji je nastupio osamdesetih godina ovog veka doneo je prilike za miroljubivo rešavanje međunarodnih problema i međunarodnu saradnju bez presedana u novijoj političkoj istoriji, ali postoje razlozi za zabrinutost da porast ekskluzivizma, kako na unutrašnjem, tako i na spoljašnjem političkom planu, u mnogim zemljama, može da dovede u pitanju realizacije tih prilika za saradnju i da prouzrokuje povratak starim modelima međunarodnih odnosa, zaključuje autor