The effects of seed coating on yield and quality characteristics and water usage in soybean

Amaç: Bu çalışma soya fasulyesi bitkisinde, tohum kaplama uygulaması yapılan ve yapılmayan konulara farklı sulama programı uygulanarak, verim, verim ve kalite özellikleri ile su-verim ilşkileri üzerine etkileri araştırılmıştır. Materyal ve Yöntem: Araştırma, 2018 yılında, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği arazisinde Altınay soya çeşidiyle iki faktörlü tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüştür. Elde edilen veriler varyans analizine tabi tutulmuş ve sonuçlar LSD testi ile gruplandırılmıştır. Bulgular: Yapılan analizlerde, tohum kaplamanın verim, verim ve kalite özellikleri üzerine istatistiki etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Uygulanan sulamaların ise; bitki boyu, tane sayısı, bitkide kül, yağ, lif ve protein oranları üzerine etkili olmadığı, buna karşılık bitki gövde çapı, bakla sayısı, 1000 tane ağırlığı, tane verimi değerlerine ise etkisinin önemli düzeyde olduğu saptanmıştır. Su kullanım randımanı değerleri 0,238-0,312 kg/m3 , sulama suyu kullanım randımanı 0,285-0,387 olarak elde edilmiştir. Bitki gövde çapı değerleri 0,73-1,0 cm, bitki boyu değerleri 85,7-108,7 cm, bitkide bakla sayısı değerleri 31,0-64,3 adet/bitki, bitkide tane sayısı değerleri 76,66-123,0 adet/bitki, 1000 tane ağırlığı değerleri 154,33-189,0 gr, tane verimi değerleri 117,83-273,93 kg/da, kül oranı değerleri %3,10-3,43, yağ oranı değerleri %14,36-15,46, lif oranı değerleri %4,83-5,90, protein oranı değerleri %19,63-21,93 olarak elde edilmiştir. Sonuç: Bölgemizde soya fasulyesi yetiştiriciliğinde sulama programı oluşturulması dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Kısıntılı sulama uygulanması durumunda ise verim ve verim bileşenlerinden, bitki gövde çapı, bakla sayısı, 1000 tane ağırlığı ve tane verimi üzerinde olumsuz etkilerinin olacağı söylenebilir. Kısıntının zorunlu olduğu durumlarda ise aşırı xiii kısıntıdan kaçınılmalıdır. Doğrudan tohum kaplamanın(pelet kaplamanın) ise verim, verim ve kalite özellikleri üzerine önemli etkisi olmamıştır. Bu nedenle, pelet kaplama sırasında farklı katkı maddelerinin ilave edilmesi veya farklı çeşitle benzer çalışmaların yapılmasında yarar olacağı kanısına varılabilir.Objective: In this study, the effects on yield, yield and quality characteristics and water-yield relations were investigated by applying different irrigation programs to the subjects with and without seed coating application in soybean plant. Material and Methods: The research was carried out in 2018 in Adnan Menderes University Faculty of Agriculture Research and Application Farm land with Altınay soybean variety according to a two-factor random block experimental design. The obtained data were subjected to analysis of variance and the results were grouped with the LSD test. Results: In the analysis, it was determined that seed coating did not have a statistical effect on yield, yield and quality characteristics. The applied irrigations are; It was determined that it was not effective on plant height, number of grains, ash, oil, fiber and protein ratios in the plant, on the other hand, it had a significant effect on plant stem diameter, number of pods, 1000 seed weight and grain yield values. The water usage efficiency values were 0.238-0.312 kg/m3, and the irrigation water usage efficiency was 0.285-0.387. Plant stem diameter values are 0.73-1.0 cm, plant height values are 85.7-108.7 cm, pod number values per plant are 31.0- 64.3 units/plant, number of grains per plant values are 76.66-123, 0 units/plant, 1000 grain weight values are 154.33-189.0 gr, grain yield values are 117.83-273.93 kg/da, ash rate values are 3.10-3.43%, oil rate values are 14%, 36-15.46, fiber ratio values as 4.83-5.90%, protein ratio values as 19.63-21.93% were obtained. Conclusion: Establishing an irrigation program in soybean cultivation in our region should be done carefully. In case of limited irrigation, it can be said that it will have negative effects on yield and yield components, plant stem diameter, number of pods, 1000 seed weight and grain yield. In cases where curtailment is necessary, excessive curtailment should be avoided. xv Direct seed coating (pellet coating) did not have a significant effect on yield, yield and quality characteristics. For this reason, it can be concluded that it would be beneficial to add different additives during pellet coating or to carry out similar studies with different varietiesİÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY …………...………………………..………………….………… i TEŞEKKÜR …………………………………………………………….…………… ii İÇİNDEKİLER ..…………………………………………….………...……….….…. iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ …..…………………….…………….…. vi ŞEKİLLER DİZİNİ ….………….…………………………...……………….……… viii RESİMLER DİZİNİ ….………….…………………………...……………………… ix ÇİZELGELER DİZİNİ ….…..…….…………………………...…………………….. x ÖZET ………………………………………………………………………………… xii ABSTRACT ………………………………………………………………….………. xiii 1. GİRİŞ …………………….…………………...………………………….…….….. 1 2. KAYNAK ÖZETLERİ ………………………………….….………..………….. 4 2.1. Soya Fasulyesinin Familyası ve Önemi ………………..…………….……...… 4 2.2. Soya Fasulyesi Bitki Su Tüketimi ve Sulama Suyu ………...…………….…… 6 2.3. Sulamanın Soya Fasulyesi Verim ve Verim Bileşenleri Üzerine Etkileri ….…… 8 2.4. Soya Fasulyesinde Su Kullanım ve Sulama Suyu Kullanım Etkinliği ………..… 9 2.5. Tohum Kaplama.……….….……………………………………………………... 10 3. MATERYAL VE YÖNTEM………..…….………………………………….……. 13 3.1. Materyal ………….............................….………….....…………………….……. 13 3.1.1. Araştırma Alanının Yeri …….…………………………….…………................ 13 3.1.2. Araştırma Alanının İklim Özellikleri ……….……………………..…………... 13 3.1.3. Araştırma Alanının Toprak Özellikleri ……….……..………………………… 14 3.1.4. Sulama Suyunun Sağlanması ve Sulama Sistemi ………………………...…… 15 3.1.5. Araştırmada Kullanılan Bitki Çeşidi …………...…………………………….... 16 3.2. Yöntem ……...…………………………………..………………….………….… 16 3.2.1. Denemenin Kurulması ve Tarımsal Uygulamalar ………….....…..………….... 16 3.2.2. Ekim ……….………………………………………………..….........….……... 17 3.2.3. Gübreleme ...……….………………………..………………..…..….………… 20 3.2.4. Bakım ve Seyrekleme …………..………..……………………….………….... 20 3.2.5. Hasat………………………………………………………………………….. 20 3.2.6. Araştırma Konuları ve Deneme Deseni ……….……………………………… 20 iv 3.2.7. Uygulanacak Sulama Suyu Miktarının Belirlenmesi ve Sulamaların Yapılması 21 3.2.8. Verilerin Elde Edilmesinde Kullanılan Yöntemler …………………………… 22 3.2.8.1. Mevsimlik Bitki Su Tüketiminin Belirlenmesi ...…………………………… 22 3.2.8.2. Su Verim İlişkisi ……..……………...………………………………….….... 22 3.2.8.3. Su Kullanım Etkinliği ………….…….…………………………….………... 23 3.2.8.4. Sulama Suyu Kullanım Etkinliği ……...……………………….….………… 23 3.2.8.5. Su Örneklerinin Alınmasında Kullanılan Yöntemler …………......………… 23 3.2.8.6. Arazi Çalışmalarında Kullanılan Yöntemler ……….……….…….………… 24 3.2.8.6.1. Toprak Bünyesi …………….…......................................……….……..…... 24 3.2.8.6.2. Hacim Ağırlık …………..……………………..…………..………….….… 24 3.2.8.6.3. Tarla Kapasitesi ..……………………...……...……………………….…… 25 3.2.8.6.4. Solma Noktası ………….………………………………………………….. 25 3.2.8.6.5. Kullanılabilir Su Tutma Kapasitesi ………………..………………….…… 25 3.2.8.7. Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesinde Kullanılan Yöntemler ….… 25 3.2.8.7.1. Bitki Gövde Çapı (cm) ………….…....………...………………………….. 25 3.2.8.7.2. Bitki Boyu (cm) …...…………………………..…………..………….….… 25 3.2.8.7.3. Bitkide Bakla Sayısı (adet) …..………………..…………..………….….… 26 3.2.8.7.4. Bitkide Tane Sayısı (adet) ……………...……..…………..………….….… 26 3.2.8.7.5. 1000 Tane Ağırlığı (gr) ………………………..……….....………….….… 26 3.2.8.7.6. Tane Verimi (kg/da) …………………………..…………..………….….… 26 3.2.8.8. Kalite Özelliklerinin Belirlenmesinde Kullanılan Yöntemler ………….….… 26 3.2.8.8.1. Kül Oranı (%) …….…….………………..…………..………….….… 26 3.2.8.8.2. Yağ Oranı (%) ………….………………..…………..………….….… 27 3.2.8.8.3. Lif Oranı (%) ………………………...…..…………..………….….… 27 3.2.8.8.4. Protein Oranı (%) ………………………..…………..………….….… 27 3.2.8.9. Verilerin Değerlendirilmesi ………..…………..…………..………….….… 27 4. BULGULAR ………………………………...………..…………..………….….… 28 4.1. Bitki Gelişme Dönemleri …………………………...…………..………….….… 28 4.2. Araştırmada Uygulanan Sulama Suyu Miktarı ……..…………..………….….… 30 4.3. Bitkide Su Kullanım ve Sulama Suyu Kullanım Randımanı Değerlerine İlişkin Sonuçlar ……………….…..……………………..…………..………….….… 32 4.4. Verim ve Verim Bileşenleri …………………….…..…………..………….….… 32 4.4.1. Bitki Gövde Çapına İlişkin Sonuçlar …….………..…………….……….….… 32 v 4.4.2. Bitki Boyuna İlişkin Sonuçlar ……….…………………………..……….….… 34 4.4.3. Bitkide Bakla Sayısına İlişkin Sonuçlar …………..…………..………….….… 35 4.4.4. Bitkide Tane Sayısına İlişkin Sonuçlar …….……..…………..………….….… 36 4.4.5. Bitkide 1000 Tane Ağırlığına İlişkin Sonuçlar ………………..……...….….… 37 4.4.6. Bitkide Tane Verimine İlişkin Sonuçlar ……………………………...….….… 38 4.4.7. Bitkide Kül Oranına İlişkin Sonuçlar ……………..…………..………….….… 40 4.4.8. Bitkide Yağ Oranına İlişkin Sonuçlar ……...……..…………..………….….… 41 4.4.9. Bitkide Lif Oranına İlişkin Sonuçlar ….…………..…………..………….….… 42 4.4.10. Bitkide Protein Oranına İlişkin Sonuçlar ………..…………..………….….… 43 4.5. Su-Verim İlişkisi Sonuçları ………….……..…………..………….….… 44 5. TARTIŞMA …………………………………………..…………..………….….… 46 6. SONUÇ VE ÖNERİLER ……………………………..…………..………….….… 55 KAYNAKLAR ………………………………………...…………………………….. 58 BİLİMSEL ETİK BEYANI ………………………………………………………….. 69 ÖZ GEÇMİŞ …………………………………………...…………………………….. 7