بررسی میزان آمادگی، آگاهی و آسیب پذیری خانوارهای استان فارس در مواجهه با زلزله؛ یک مطالعه مقطعی

Introduction: Iran is among the 10 disaster prone countries and based on the report of world disaster relief organization, Iran holds the first rank in mortality following earthquake. Fars province (south Iran) is one of the most earthquake prone areas in Iran. Therefore, the present study was done aiming to investigate the preparedness of Fars province households against earthquake. Methods: In this cross-sectional study, the study sample consisted of all the families living in earthquake prone areas of Fars province selected by systematic random sampling. To gather data, a questionnaire, approved by Red Crescent research center of Shiraz was used, which consisted of demographic data preparedness status, knowledge and vulnerability of the families to earthquake. Trained interviewers visited households, and filled the questionnaire by interviewing the family caretaker. Data were analyzed using SPSS version 16. Results: 500 families were included in this study. Mean age of the family caretakers was 47.5 ± 13.06 years (95% male). 38% of the families had necessary packages for emergencies. Mean score for preparedness, knowledge, and vulnerability of families to earthquake were 13.4 ± 3.27, 5.03 ± 1.37, and 27.61 ± 6.43, respectively. There was a significant correlation between the caretaker’s education level and taking part in training sessions (p < 0.008), but there was no correlation between their age (p = 0.26) or sex (p = 0.3) with attending these sessions.. Conclusion: Results of the present study showed that most of the families lacked preparedness and sufficient knowledge to face earthquakes and were vulnerable to dangers of earthquake. Therefore, providing accurate information for people, as well as increasing their knowledge in facing dangers of earthquake and decreasing its resulting damages seems necessary. In addition, holding maneuvers can be very effective in increasing preparedness. مقدمه: کشور ايران جزء 10 كشور بلاخيز جهان است و بر اساس گزارش سازمان جهاني بلايا، رتبه نخست را از نظر بيشترين تعداد موارد مرگ و میر به دنبال زلزله دارد. از طرفی استان فارس (جنوب ایران) يكي از لرزه ‌خیزترین نواحی کشور ایران بشمار می‌رود. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت آمادگی خانوارهای استان فارس در برابر زلزله طراحی و انجام گرفته است. روش کار: در این پژوهش مقطعی جامعه آماری مورد مطالعه کلیه خانوارهای شهرهای زلزله‌ خیز استان فارس بودند که با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌ ای تایید شده توسط مرکز تحقیقات هلال احمر شیراز حاوی اطلاعات دموگرافیک، وضعیت آمادگی، آگاهی و آسیب پذیری خانوارها در برابر زلزله استفاده شد. پرسشگرهای آموزش دیده با مراجعه به منازل با سرپرست خانوار از طریق مصاحبه پرسشنامه ها را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام گرفت. يافته ها: 500 خانوار در این مطالعه شرکت کردند که میانگین سنی سرپرستان این خانوار 06/13± 5/47 بود (95 درصد مرد). 38 درصد از خانوارهای شرکت کننده در مطالعه بسته های مورد نیاز در مواقع اضطراری را در منازل خود داشتند. میانگین کل نمره آمادگی، آگاهی و میزان آسیب پذیری خانوارها در مقابل زلزله به ترتیب 27/3 ± 4/13، 37/1 ± 03/5 و 43/6 ± 61/27 بود. بین تحصیلات سرپرست خانوار و شرکت در جلسات آمادگی ارتباط معناداری وجود داشت (008/0 > p)، ولی بین سن (26/0 = p) و جنس (3/0 = p) سرپرست خانوار و شرکت در جلسات آمادگی ارتباط معناداری وجود نداشت. نتيجه گيری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که اکثر خانوارها آمادگی و اطلاعات کافی به ‌منظور مقابله با زلزله را نداشتند و آسیب‌پذیری نسبتاً بالایی نسبت به خطرات احتمالی زلزله داشتند. لذا در كنار اطلاع ‌رسانی دقيق به مردم، افزايش سطح آگاهي آنها جهت مقابله با خطرات ناشي از زلزله و کم كردن خسارات ناشي از آن ضروری به نظر میرسد. همین‌طور برگزاری مانورهای امادگی در افزايش ميزان آمادگي می تواند بسيار مؤثر باشد