شگفتی‌های فیزیولوژی انسانی از دیدگاه توحید مفضّل

Background and Objective: Mankind as one of the most complex creatures has been the subject of many sciences. One of the sciences that consider growth and health parameters of body and circumstances of its activities is “physiology”. Also, there is a considerable amount of information about this topic in Islamic religious sciences and various sources, including the Quran and religious books of saints and religious leaders who have many things to say about this topic. The main objective of this study was to get a comprehensive view of the compatibility of science and religion. Method: In this study, comparison and analysis of content as well as library research were used. Various books related to fields of Islamic sciences and books on the field of physiology and medical and religious papers were examined. In this study, all the ethical issues were considered. Moreover, the authors declare no conflict of interest. Results: Findings showed that many of the cases related to field of physiology and medicine are stated in the complete religion of Islam by religious leaders, especially the Imams who have divine knowledge and they corroborate the science of the day. Conclusion: Comparative discussion around the physiology science in both religion and experimental sciences leads us to the conclusion that the religion as a source establishes doctrines, matches experimental science, and has a lot to share. This brings us to the relation between science and religion. There is no sharp contrast between these two categories and the relationship between science and religion is confirmed. It is also concluded that religious beliefs are effective in the medical physiology and experimental sciences. Consequently, steps must be taken to hold them together.سابقه و هدف: انسان؛ یکی از پیچیده‌ترین مخلوقاتی که نمود «فتبارک الله احسن الخالقین» است، موضوع بسیاری از علوم قرار گرفته است. یکی از علومی که به بررسی انسان ازجهت عوامل رشد و حیات و چگونگی فعالیت اعضای بدن می‌پردازد، «فیزیولوژی» است. از سوی دیگر بررسی انسان از این منظر در علوم دینی اسلامی هم صورت گرفته است و منابع مختلف دینی ازجمله قرآن و کتب باقی‌مانده از معصومان و بزرگان دینی نیز به آن پرداخته‌است. هدف اصلی این پژوهش رسیدن به دیدی جامع نسبت به امکان تطابق علم با دین و درک جدانبودن این دو مقوله از یکدیگر است. روش کار: روش این پژوهش تطبیق و تحلیل مطالب و مراجعه به کتابخانه است و برای اجرای آن، از کتاب‌های مختلف حوزه‌ی علوم اسلامی و کتب مربوط به دانش فیزیولوژی و پزشکی و مقالات حوزه‌ی‌ دینی و پزشکی استفاده شده است. در این پژوهش همه‌ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه‌براین، نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد بسیاری از مواردی که در حوزه‌ی علم فیزیولوژی و پزشکی به آنها اشاره شده، بزرگان دین اسلام، به‌ویژه امامان معصوم (ع) که دارای علم الهی و عصمت بالغه هستند نیز به آنها اشاره کرده‌اند، که با علوم روز منطبق است. نتیجه‌گیری: بحث مقایسه‌یی درباره‌ی علم فیزیولوژی در دو حوزه‌ی علوم تجربی و دینی، نشان می‌دهد که دین (منبعی که دارای آموزه‌های وحیانی است)، با علم تجربی منطبق است و در حوزه‌ی علوم تجربی نیز حرفی برای گفتن دارد. این امر موجب می‌شود در حوزه‌ی ارتباط علم و دین به تعارض‌های کامل بین این دو مقوله قائل نباشیم و ارتباط بین این دو را بپذیریم که این امر منجر می‌شود در بُعد پزشکی، فیزیولوژی و علوم تجربی عقاید دینی را مؤثر بدانیم و گام‌های بلندی برای ارتباط تنگاتنگ بین آنها برداری