Incunabula Monasterii Lubinensis. Studium historyczno-źródłoznawcze

Wydział HistoriiPoczątki klasztoru benedyktynów w Lubiniu, jednego z najstarszych w Polsce, sięgają XI wieku. Na przestrzeni wieków jego biblioteka wielokrotnie się powiększała, osiągając w pierwszej połowie XIX stulecia liczbę ponad 5 tys. woluminów, w tym przynajmniej sto inkunabułów. Niestety w wyniku decyzji władz Pruskich, dokonano kasacji majątku opactwa w 1834 r., a w efekcie tych działań cała biblioteka uległa rozproszeniu. Przeprowadzone przez autora dysertacji kwerendy pozwoliły poddać analizie 96 woluminów zawierających w sumie 129 inkunabułów, znajdujących się obecnie w zbiorach: Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Biblioteki Kórnickiej oraz Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. Celem niniejszej pracy jest charakterystyka wspomnianego zbioru inkunabułów. W dysertacji podjęto się analizy paleotypów pod względem not i znaków własnościowych, sposobów nabycia woluminów przez klasztor czy ich cen zakupu. W dalszej, najobszerniejszej części pracy, zwrócono uwagę na wewnętrzną charakterystykę inkunabułów, w tym na tematykę druków, język, stan zachowania, typografię, czy cechy wydawnicze. Badaniom poddano także rękopiśmienne aspekty, dokonując analizę glos, not, rubryk oraz inicjałów. W ostatniej części pracy skupiono się na oprawach inkunabułów, poddając badaniom ich stan zachowania, charakterystykę i dekorację.The origins of one of the oldest Benedictine Monastery in Poland, the Monastery in Lublin, goes back to the 11th century. Through ages of its existence the collection of monastery library has increased in size several times, as evidenced by the number of 5 thousand old prints, gathered, in the first half of 19th century and at least 100 incunables. In 1834 as Prussian authorities decided to take all of the steps possible to dissolve the monastery, there pertory was scattered and the collection went missing. During my research, I found 96 volumes (129 prints) located in the Archidiocesans Archives in Gniezno and Poznań, Library of Poznań Society of Friends of Learning, University Library in Poznań, Kórnik Library and University Library in Lublin.The objective of the study is the historical analysis and source research of incunables. The part of dissertation presents the analysis of owners' notes or symbols like supralibros as well as the topic dedicated to the process of purchasing incunables - when it comes to costs and chronology. The following chapter, which happens to be the most extensive one, contains all of the information about the characteristics of prints, include: thematic, language of prints, condition of books, typography, and editorial details. The handwritten aspects were raised in different chapter - it consists of glosses, notes, rubrics, initials. In the final part of dissertation, I decided to expand on the topic of incunables, their bindings, conditions of covers, performance characteristics and ornamentation