KAPITAYAN MARANG BANGSA ALUS SAJRONE CRITA MISTERI NGINCENG DONYANING LELEMBUT ANGGITANE ST. SRI EMYANI (TINTINGAN ANTROPOLOGI SASTRA)

Cermis Nginceng Donyaning Lelembut (dicekak NDL) anggitane ST. Sri Emyani mujudake wadhah kanggonginceng jagading bangsa alus, mligine bab kapitayan. Cermis NDL nyitakake bab paguripan sajrone jagading bangsaalus kang ana sesambungane karo kapitayan manungsa. Adhedhasar lelandhesan panliten kasebut, underane panliten ikiyaiku (1) Kepriye kapitayan bab ana lan wujude bangsa alus, (2) Kepriye kapitayan bab watak lan panguwasane bangsaalus, (3) Kepriye kapitayan masyarakat marang bangsa alus, kang sesambungan karo aspek Sosiokultural, (4) Kepriyerelevansi sosiale kapitayan bangsa alus sajroning bebrayan. Panliten iki nduweni paedah yaiku kanggo ngrembakakekawruh anyar ngenani bab kapitayan marang bangsa alus. Panliten iki uga kanggo sarana medhia pasinaon manungsasupaya tansah ngati-ngati anggone nindakake samubarang. Panliten iki nggunakake metodhe dheskriptif kualitatif amrihbisa menehi gambaran kang gamblang lan objektif ngenani kapitayan masyarakat marang jagading bangsa alus. Tata carakang ditindakake sajrone panliten yaiku teknik kapustakan, waca, nyathet, wawancara, lan angket. Sumber data utamayaiku cermis NDL anggitane ST. Sri Emyani diterbitake dening Paramarta Yayasan lan Sangar Sastra Jawa Triwida taun2013. Teori kang digunakake minangka landhesan kanggo mawas perkara-perkara mau yaiku antropologi sastradiandharake dening Ratna lan Endraswara. Data-data kang digunakake sajrone panliten arupa tembung-tembung, ukara,lan wacana kang ana sajrone cermis NDL. Tata cara panglumpuking data sajrone panliten iki nggunakake teknik pustaka,wawancara lan angket dening masyarakat kang cocog, yaiku saka golongan pangripta, pamuka agama, sesepuh desa, lanmasyarakat umum.Asiling panliten iki nuduhake, menawa cermis NDL dumadi saka pirang-pirang perangan kanthi irah-irahantartemtu lan digambarake kanthi crita kang beda-beda. Perangan asile panliten ngenani bab kapitayan marang bangsaalus, kang laras karo underane panliten, yaiku (1) kapitayan bab anane bangsa alus, (2) kapitayan bab wujuding bangsaalus, yuiku Lelembut (jim langgar, lan peri prayangan); Memedi (wewe, pocongan, gendheruwo, siluman), (3) kapitayanbab watake bangsa alus, yaiku watak positif lan negatif bangsa alus, (4) kapitayan bab pangwasane bangsa alus, yaikupiukuman, piweling, pambiyantu bangsa alus, elmu pengasihan, sumbering kasekten, kesagahane bangsa alus marangpanjaluke manungsa, (5) kapitayan bab sosio-kultural, yaiku syarat lan sarana (tirakat, pralambang impen, sesaji, pusakatutkem, ngalap berkah, sedekah bumi utawa bersih desa); sesambungan manungsa lan bangsa alus, (6) relefansi sosialsajrone pawarta, (7) relefansi sosial aspek pamawase masyarakat. Kapitayan mujudake tradisi kang winaris saka leluhur.Bab Kapitayan marang bangsa alus iku ana lan isih ngrembaka sajrone masyarakat Jawa. Manungsa lan bangsa alusminangka titahe Gusti Kang Murbeng Dumadi, diciptakake kanggo nyeimbangake donya, mula kelorone kudu tansahnjaga tata krama, solah bawa, lan ngati-ati anggone nindakake samubarang