Assessment of oxidative stress in patients treated with regular hemodialysis

Uvod: Kardiovaskularne bolesti su vodeći uzrok smrti bolesnika koji se leče redovnom hemodijalizom. Oksidacioni stres je netradicionalni faktor rizika za razvoj kardiovaskularnih bolesti u ovoj populaciji bolesnika. Glavni uzroci razvoja oksidacionog stresa kod bolesnika koji se leče redovnom hemodijalizom su: biokompatibilnost dijalizne membrane, prisustvo endotoksina u rastvoru za hemodijalizu i smanjena aktivnost antioksidacionih enzima. U glavne kliničke posledice oksidacionog stresa spadaju razvoj i ubrzanje procesa ateroskleroze, razvoj anemije i rezistencija na dejstvo eritropoetina, malnutricija i amiloidoza povezana sa hemodijalizom. Cilj rada: procena uticaja dijalizne membrane i modaliteta dijalize na razvoj oksidacionog stresa, procena uticaja mikroinflamacije i malnutricije na razvoj oksidacionog stresa, kao i procena uticaja oksidacionog stresa na razvoj ateroskleroze i rezistencije na dejstvo eritropoetina. Metode: U radu je ispitano 125 bolesnika koji se leče redovnom hemodijalizom uz poštovanje Helsinške deklaracije o medicinskim istraživanjima i Dobre kliničke prakse. Grupisanje bolesnika je učinjeno na osnovu kliničkih parametara u skladu sa ciljevima istraživanja. Rezultati: Bolesnici koji se leče redovnom on-line hemodijafiltracijom sa „highflux“ membranom koja je obložena vitaminom E imaju statistički značajno manju koncentraciju reaktivnih supstancija vezanih za tiobarbiturnu kiselinu (TBARS). Između debljine intima-medija karotidnih arterija i koncentracije TBARS-a u serumu postoji statistički značajna pozitivna povezanost, dok između koncentracije SOD u eritrocitima i debljine intima-medija karotidnih arterija visoko statistički značajna negativna povezanost. Bolesnici sa rezistencijom na dejstvo dugodelujućeg eritropoetina imaju visoko statistički značajno manju koncentraciju prealbumina i vitamina D u serumu, kao i statistički značajno veću koncentraciju CRP-a, superoksidnog anjona i vodonik peroksida u serumu. Mikroinflamacija je nezavisan faktor rizika za razvoj rezistencije na dejstvo eritropoetina. Zaključak: Membrane za hemodijalizu obložene vitaminom E smanjuju koncentraciju parametara lipidne peroksidacije u serumu, kao što su: malondialdehid (MDA), reaktivne supstancije vezane za tiobarbiturnu kiselinu (TBARS) i oksidovani LDL holesterol (oxLDL). Ispitivanja pokazuju da ove membrane smanjuju i koncentraciju 5 parametara oksidacionog oštećenja nukleinskih kiselina, kao što je 8-OHdG, kao i koncentraciju parametara mikroinflamacije (CRP, interleukin-6). Ove membrane obezbeđuju dobru kontrolu funkcije leukocita, ispoljavaju antioksidaciono i antiinflamatorno dejstvo.„High-flux“ hemodijaliza i hemodijafiltracija sa polisulfonskom membranom i membranom oboloženom vitaminom E smanjuje aterosklerozu, amiloidozu povezanu sa hemodijalizom, indeks rezistencije na dejstvo eritropoetina i popravlja lečenje anemije u populaciji bolesnika koji se leče redovnom hemodijalizom. Ključne reči: Hemodijalfiltracija, oksidacioni stres, dijalizna membranaIntroduction: Cardiovascular diseases are the leading cause of death for patients treated with regular hemodialysis. Oxidative stress is a non-traditional risk factor for the development of cardiovascular disease in this population of patients. Main causes of the development of oxidative stress in patients treated with regular hemodialysis are dialysis membrane biocompatibility, the presence of endotoxin in hemodialysis solution and decreased activity of antioxidant enzymes. The main clinical consequences of oxidative stress include the development and acceleration of the process of arteosclerosis , the development of anemia and resistance to erythropoietin malnutrition and amyloidosis connected with hemodialysis. Objective: The main objectives of the examination are: dialysis, membrane, impact, assessment and dialysis modality on the development of oxidative stress, microinflammation and malnutrition impact assessment on the development of oxidative stress, as well as assessment of the effect of oxidative stress on the development of arteriosclerosis and resistance to erythropoietin. Method: The study examined 125 patients treated with regular hemodialysis respecting the Declaration of Helsinki on Medical Research and Good Clinical Practice. The grouping of patients was done on the basis of clinical parameters in accordance with the objectives of the research. Results: Patients treated with regular on-line hemodiafiltration with “high-flux” coated with vitamin E have statistically significantly lower concentration of reactive supstances related to thiobarbituric acid (TBARS). Between the thickness of the intima-media of the carotid arteries and the concentration of TBARS in the serum, there is a statistically significant positive connection, while between concentration of SOD in erythrocyte and carotid artery thickness of intima-media, there is highly significant negative connection. Patients with resistance to long-acting erthropein have statistically significantly lower concentration of prealbumin and vitamin D in the serum, as well as statistically significantly higher concentration of CRP, superoxide anion and hydrogine peroxide in the serum. Microinflammation is an independent risk factor for the development of erythropoietin resistance. Conclusion: Membranes for hemodialysis coated with vitamin E reduce serum peroxidation lipid concentration parameters, such as malondialdehyde (MDA), reactive substances related to thiobarbituric acid (TBARS) and oxidized LDL cholesterol (oxLDL). Studies show that these membranes reduce both the concentration of oxidative damage parameters of nucleic acids such as 8-OHdG, as well as the concentration of microinflammation parameters (CRP, interleukin-6). These membranes provide good control 122 of leukocyte function, manifest antioxidant and anti-inflammatory effects. High -flux hemodialysis and hemodiafiltration with polysulfone membrane and vitamin E coated membrane reduces atherosclerosis, hemodialysis-related amyloidosis, erythropoietin resistance index, and improves the treatment of anemia in the population of patients treated with regular hemodialysis..