Forenzičko računovodstvo - sredstvo zaštite kvaliteta finansijskog izveštavanja

Pouzdano i relevantno finansijsko izveštavanje, koje rezultira istinitim i objektivnim finansijskim izveštajima, bitna je determinanta pouzdanosti i stabilnosti finansijskog sistema. Postojanje visokog nivoa poverenja u kvalitet informacija koje pružaju finansijski izveštaji pruža sigurnost investitorima, ohrabruje nove investicije i podiže efikasnost privrede u celini. Finansijski izveštaji preduzeća su postali važan i nezaobilazan izvor informacija za veliki broj investitora, poverilaca, zaposlenih i države u procesu donošenja odluka o alokaciji sredstava, pa samim tim moraju sadržati informacije koje su jasne, relevantne i uporedive. Nastojanja vlasnika, potom i menadžera da sliku o finansijskom i prinosnom položaju preduzeća ulepšaju i prikažu performanse boljim nego što one stvarno jesu dovela su do sastavljanja nepouzdanih i lažnih finansijskih izveštaja koji se mogu označiti jednim od glavnih uzroka učestalih pojava prevara i pronevera. Činjenica da je najveći broj finansijskih skandala bio praćen manipulacijama u finansijskim izveštajima ukazala je na značaj održavanja kvaliteta finansijskog izveštavanja i neophodnosti boljeg zakonskog uređenja ove oblasti. Mnogobrojne prevare u prethodnom periodu dovele su do pojave velikog broja finansijskih skandala koji su bili posledica lažnog finansijskog izveštavanja, što je dovelo do toga da kontrola finansijskih podataka postala mnogo strožija i detaljnija. Na sve ovo je posebno uticala činjenica da je jedan broj ovih skandala koštao finansijska tržišta gubitka od preko nekoliko stotina milijardi dolara. Praksa je ukazala da postojeći sistem kontrole (interna i eksterna revizija) nije dovoljna da otkrije, a posebno da spreči prevare. Usled svega toga razvijen je novi oblik kontrole u vidu forenzičkog računovodstva, profesije koja ima zakonska ovlašćenja da detaljno ispita i otkrije prevare u poslovanju preduzeća. Upravo zbog toga su karakteristike i delokrug forenzičkog računovodstva kao instrumenta otkrivanja i sprečavanja prevara u finansijskom izveštavanju predmet analize u ovoj doktorskoj disertaciji.Reliable and relevant financial reporting ,which results in truthful and objective financial statements, is the important determinant of financial system reliability and stability. High level of trust in quality of information gives security to investors, encourages new investments and raises efficiency of global economy. Enterprise financial statements have become a major source of information for numerous investors, creditors, employees and states in the process of making decisions related to the allocation of funds. That is why enterprise financial statements must contain clear, relevant and comparable information. Owners’ and managers’ intentions to conceal the real income and financial state of enterprises and show their performances better than they really are, draw to preparing unreliable and false financial statements which are one of the major causes of frequent frauds and defalcations. The fact that large number of financial scandals were followed by financial statements manipulations, pointed out the importance of financial reporting quality maintaining as well as on necessity for better legal regulations to be applied on them. Numerous frauds in the previous period led to numerous financial scandals, which were the consequence of false financial reporting, and also led to the fact that financial data control became more severe and detailed. The fact which is also vitally important is that a certain number of these scandals made a loss of a few hundred billion dollars on financial markets. Practical experience showed that existing system of control (internal and external audit) is not enough to reveal and prevent frauds and that is why the new system of control in the form of forensic accounting was developed. This form of control has legal authority to examine and reveal frauds in enterprise business operations. In this PhD thesis special attention will be paid to survey of characteristics and scope of forensic accounting as the instrument of revealing and preventing financial statements frauds