Prognostic values of laboratory markers of uteroplacental circulation in pregnancies with hypertension and preeclampsia

UVOD: Hipertenzivna oboljenja u trudnoći predstavljaju heterogenu grupu bolesti koja se javljaju kod 3-8% trudnica opšte populacije. Najteže forme ovih oboljenja preeklampsija, eklampsija i HELLP sindrom su vodeći uzročnici morbiditeta i mortaliteta majke i ploda u odnosu na sve druge komplikacije u trudnoći. Etiopatogeneza ovih oboljenja je još uvek nedovoljno razjašnjena ali se smatra da placenta ima ključnu ulogu u nastanku ovih komplikacija, odnosno da placentalna insuficijencija, koja nastaje kao posledica nedovoljne adaptacije decidualnih i intramiometrijalnih delova spiralnih arterija već u prvih nekoliko nedelja trudnoće, dovodi do redukcije utero-placentalne cirkulacije i lokalne placentalne hipoksije, što se nepovoljno održava i na majku i na plod. U cilju razjašnjenja patofizioloških mehanizama nastanka hipertenzivnih oboljenja u trudnoći i pronalaska dovoljno senzitivnih makera koji bi pomogli u ranom predviđanju nastanka najtežih formi ovih oboljenja, do sada su ispitivani brojni proteini koji učestvuju u procesima stvaranja i razvoja placentalne vaskularne mreže kao što su vaskularni endotelni faktor rasta (VEGF-A), placentalni faktor rasta (PlGF) i solubilni receptor fms-like tirozin kinaza receptor (sFlt-1). CILJ: Uporediti serumske koncentracije (sFlt-1, PlGF, VEGF-A, PAPP-a, freeßhCG, glukoze, ukupnog holesterola, HDL holesterola, LDL holesterola, triglicerida, apo-AI, apoB, AST, ALT, GGT, kreatinina, ureje, mokraćne kiseline, hsCRP, Na, K, Cl, P, Mg i Ca između grupe trudnica sa preeklampsijom, hroničnom i gestacijskom hipertenzijom i kontrolne grupe trudnica u prvom trimestru trudnoće između 11 i 14. nedelje gestacije. Ispitati da li se vrednosti odabranih laboratorijskih parametara (sFlt-1, VEGF-A i PLGF) kod ispitivanih trudnica statistički značajno razlikuju u odnosu na gestacijsku nedelju u trenutku porođaja, težinu i dužinu i APGAR skor bodovanja novorođenčeta. Ispitati da li se vrednosti angiogenih proteina:sFlt-1, VEGF-A, PlGF značajno razlikuju kod ispitivanih trudnica u odnosu na broj prethodnih trudnoća i starosti trudnica. MATERIJAL I METODE: Istraživanje je sprovedeno kao prospektivno analitička studija u Kliničkom centru Vojvodine, u periodu od juna 2012. do februara 2015. godine. U istraživanje je uključeno ukupno 143 trudnice starosti od 18 – 43 godine. Sve trudnice uključene u istraživanje podeljene su na dve ispitivane i jednu kontrolnu grupu. Prvu ispitivanu grupu činilo je 43 trudnice koje su po definisanim kriterijuma razvile preeklampsiju u aktuelnoj trudnoći. Drugu ispitivanu grupu činilo je 46 trudnica kojima je dijagnostikovana ili potvrđena hronična ili gestacijska hipertenzija u aktuelnoj trudnoći. Kontrolnu grupu činilo je 54 zdravih trudnica sa verifikovanim fiziološkim ishodom trudnoće u terminu, bez maternalnih i fetalnih komplikacija. Prilikom regrutovanja trudnica (između 11+0 i 13+6 nedelja gestacije) za učešće u istraživanju, uzeti su anamnestički podaci o faktorima rizika za pojavu hipertenzivnih oboljenja u trudnoći, i u okviru kliničkog i akušerskog pregleda urađena su antropometrijska merenja, merenje krvnog pritiska, i specijalizovani ultrazvučni pregled ploda radi utvrđivanja gestacijske starosti ploda i određivanja rizika za pojavu hromozomskih anomalija ploda. Trudnicama je nakon uzimanja anamnestičkih podataka i kliničkog i akušerskog pregleda i potpisanog pisanog pristanka pacijenta o dobrovoljnom učestvovanju u istraživanju izvađena krv radi određivanja odabranih laboratorijskih parametara. Serumske koncentracije sFlt1, VEGF-A i PIGF određivane su kvantitativnom ELISA tehnikom (R&D Systems Europe Ltd. Abingdon, UK), dok su: glukoza, ukupni holesterol, HDL holesterol, LDL holesterol, trigliceridi, apo-AI I apoB, AST, ALT, GGT, kreatinin, ureja, mokraćna kiselina, hsCRP, Na, K, Cl, Mg, P, Ca određivani na automatizovanim analizatorskim sistemima. Sve trudnice su kategorisane u 2 ispitivane i kontrolnu grupu na osnovu pojave ili isključenja hipertenzivnih oboljenja u aktuelnoj trudnoći. Statistička obrada podataka urađena je u statističkom programu STATISTICA 12 (StatSoft Inc.,Tulsa, OK, USA). Podaci su predstavljeni tabelarno i grafički, nivo statističe značajnosti p, je tumačen statistički značajnim ukoliko su vrednosti p0,05. Nivoi free ßhCG i HDL holesterola su značajno niže, dok su vrednosti hsCRP i triglicerida značajno više u grupi trudnica sa preeklampsijom u odnosu na grupu bez hipertenzivnih poremećaja u trudnoći. Serumske koncentracije sFlt-1 preko 865 pg/ml imaju senzitivnost od 93% i specifičnost od 81,5% u predviđanju nastanka preeklampsije, dok serumske koncentracije PlGF ispod 60 pg/ml senzitivnost od 88,4% i specifičnost od 79,6% u predviđanju pojave preeklampsije. Serumske koncentracije sFlt-1, VEGF-A i PlGF ne pokazuju statistički značajnu razliku u odnosu na godine života trudnice i broja prethodnih trudnoća p>0,05. Serumske koncentracije sFlt-1 i PlGF se značajno razlikuju u odnosu na telesnu težinu novorođenčeta, tako da su niže vrednosti oba proteina detektovane u grupi novorođenčadi sa porođajnom težinom ispod 1500 gr. u odnosu na telesnu masu između 2800-3300 gr, p 0.05. Levels of free ßhCG and HDL cholesterol levels are significantly lower, while the value of hsCRP and triglycerides significantly higher in the group of women with preeclampsia compared to the healthy control group. Serum concentrations of sFlt-1 over 865 pg/ml have a sensitivity of 93% and specificity of 81.5% in predicting preeclampsia, while serum PlGF concentration below 60 pg/ml, a sensitivity of 88.4% and a specificity of 79.6% in predicting preeclampsia. Serum concentrations of sFlt-1, VEGF-A and PlGF do not show a statistically significant difference compared to the age of pregnant women and the number of previous pregnancies p> 0.05. Serum concentrations of sFlt-1 and PlGF are significantly different in relation to the weight of the newborn, so that the lower values of both proteins are in the group of infants with birth weight below 1500 gr. in relation to the body weight between 2800-3300 gr., p <0.001. There is also lower concentrations of sFlt-1 and PlGF in a group with deliveries before 33 weeks of gestation compared to the deliveries after 37 week of gestation, p <0.001. Serum concentrations of sFlt-1 and PlGF are significantly different in relation to the mother's body mass index so that the lower values of sFlt-1 and PlGF are in the group of women with a body mass index below 25 in relation to a group with a body mass index over 30 kg/m2, p