Synthesis, characterization and application of magnetite-based adsorbents for the phosphate removal from water

Predmet istraživanja ove doktorske disertacije je sinteza i karakterizacija adsorbenata na bazi magnetita i ispitivanje njihovih adsorptivnih karakteristika za uklanjanje fosfatnih jona iz vode. Sintetisani su nanočestični prahovi magnetita, kompoziti magnetita i ugljeničnog kriogela i modifikovan je prirodni filtracioni materijal na bazi silicijum-dioksida (tuf) oblaganjem nanočesticama magnetita. Hidrotermalna sinteza uz dodatak polietilen glikola (PEG) pokazala se kao pogodan metod za dobijanje mezoporoznog magnetita velikog kapaciteta uklanjanja fosfata i potencijala za magnetnu separaciju i ponovno korišćenje. Prahovi magnetita sintetisani su bez PEG-a i u prisustvu PEG 400 i 20.000 pri različitim odnosima PEG/voda. Analizirana je kristalna struktura, morfologija, magnetne, teksturalne i kiselo-bazne osobine dobijenih prahova. Uloga PEG-a je bila ključna za formiranje pora, a odnos PEG/voda je bio glavni faktor za povećanje specifične površine i mezoporoznosti magnetita. Na povećanje adsorpcionog kapaciteta za fosfate uticalo je povećanje specifične površine i zapremine pora. Najbolji rezultati su postignuti korišćenjem PEG 20.000, pri odnosu PEG/voda = 3:1. Mezoporozni prah magnetita (prečnika najzastupljenijih pora 11 nm), čestica nano veličina (<10 nm) bio je 9 puta efikasniji od neporoznog praha dobijenog sintezom bez korišćenja PEG-a (maksimalni adsorpcioni kapacitet po Langmuir-u, qm = 26,2 prema 3,0 mg/g). Zavisnost adsorpcije od pH vrednosti rastvora, bila je u skladu sa promenama zeta potencijala magnetita. Pomeranje izoelektrične tačke i tačke nultog naelektrisanja u suprotnim smerovima potvrdilo je specifičnu adsorpciju fosfata na magnetitu putem zamene površinskih hidroksilnih i sulfatnih grupa. Kompoziti magnetit/ugljenični kriogel su sintetisani u cilju dobijanja adsorbenta za istovremenu adsorpciju organskih supstanci i fosfata. Ispitan je uticaj oksidacije kriogela i dodatka hlorovodonične kiseline u rastvor gvožđe(II) i gvožđe(III) jona, pre ko-precipitacije, na adsorpcioni kapacitet kompozita za fosfatne jone. Najbolji rezultati u uklanjanju fosfata su postignuti sa kompozitom sintetisanim sa oksidisanim kriogelom i dodatkom HCl. Prirodni filtracioni materijal tuf (granulacije 0,6-1,9 mm) modifikovan je oblaganjem nanočesticama magnetita. Modifikacija je uticala na povećanje poroznosti, dok je specifična površina uvećana za 35%. Šaržni eksperimenti su pokazali da je tuf modifikovan magnetitom (MMT) 4-5 puta efikasniji u uklanjanju fosfata od nemodifikovanog tufa. Maksimalni adsorpcioni kapaciteti na osnovu Langmuir-ovog modela iznosili su 0,45 i 1,91 mg/g za tuf i MMT, redom. Unutarčestični kinetički model se pokazao kao najpodesniji za opisivanje adsorpcije fosfata na MMT. Rezultati adsorpcije u koloni su potvrdili rezultate ispitivanja u šaržnim uslovima, pri čemu je efikasnost adsorbenta MMT bila 6 puta veća nego nemodifikovanog tufa.The aim of this study was the synthesis and characterization of magnetite-based adsorbents and the investigation of their adsorptive properties for the phosphate removal from water. The nanoparticulate magnetite powders, magnetite composites based on carbon cryogel were synthesized and the natural filtration material, silica-based tuff, was modified by coating with magnetite nanoparticles. Poly(ethylene) glycol (PEG)-assisted hydrothermal synthesis proved as a convenient route for fabrication of mesoporous magnetite with enhanced capacity for phosphate removal, excellent potential for magnetic separation and good reusability. Powders were synthesized in PEG-free or - assisted conditions (PEGs 400 and 20,000 at varied PEG/water ratio), and characterized in terms of crystalline structure, magnetic, morphological, textural, and acid–base properties. PEG acted as a powerful pore-forming agent, the PEG/water ratio being the key factor in developing the surface area and mesoporosity of magnetite. Uptake capacity for phosphates increased with an increase in surface area and pore volume. PEG 20,000 at a PEG/water ratio of 3:1 gave the best result. This mesoporous (the maximum of the pore size distribution 11 nm), nano-scale (