L\u27ISTRIA AGLI INIZI DEL POTERE FRANCO. L\u27INFLUENZA DELLA POLITICA GLOBALE SULLE CONDIZIONI REGIONALI E LOCALI

La Carta del Placito del Risano, dell\u27804, testimonia che il nuovo regime dei Franchi mutò sostanzialmente la vita degli Istriani, intervenendo nei loro usi ed antichi diritti. Tuttavia, la vicenda attesta anche la disponibilità di Carlo Magno ad ascoltare, per tramite dei suoi emissari, le istanze degli Istriani e a dirimere la situazione conflittuale, anche perché la soluzione della situazione in !stria divenne, nell\u27ambito della politica franco-veneziana, una delle priorità della politica di Carlo Magno in tutta l\u27area dell\u27Adriatico settentrionale. Nell\u27804, fu cancellata la maggior parte degli editti del duca Giovanni e dei vescovi locali, ragione per la quale la situazione nella penisola si normalizzò e la parte filofranca a Venezia estese (temporaneamente) il proprio potere sulle lagune l\u27anno stesso o nel successivo 805.Dokument o Rizanskom placitu iz 804. svjedoci da je novi franacki rezim bitno promijenio zivot Istrana i upleo se u njihove stare obicaje i prava, ali takoder potvrduje da je Karlo Veliki bio spreman poslusati, posredstvom svojih izaslanika, predstavke Istrana i rijesiti konfliktnu situaciju. Razlozi pogorsanja odnosa ne mogu se pripisati samo lokalnoj gospodi, korumpiranom i bahatom vojvodi Ivanu, veé pogotovo franacko-avarskim ratovima koji su trajali vise od desetak godina obiljdavajuéi dogadanja na podrucju izmedu Italije i srednjeg toka Dunava. Zivot u ratu i za rat, pored osiromasivanja naroda i pokrajina, nametao je prilagodbu gospodarstva i centralizaciju vlasti da bi se se mogio racunati na sve raspolozive snage. lstra i njeni zitelji nisu mogli izbjeéi takvo stanje pa su se lokalne institucije i gospodarski subjekti morali prilagoditi ratnim uvjetima i zahtjevima. Kada se Karlo Veliki, sireéi svoj utjecaj na Veneciju, sukobio s Bizantom, pojavila se opasnost da nezadovoljstvo u lstri destabilizira cijelu regiju, sto bi osujetilo franacke planove u odnosu na Veneciju, a mozda i njihov polozaj u samoj Istri. Rjesenje istarskog stanja, u okviru franacko-mletacke politike, postalo je jedno od prioritetnih politickih pitanja za Karla Velikog na cijelom sjevernojadranskom podrucju. Prilicno je sigurna pretpostavka da je prilikom posjete gradeskog mitropolita i patrijarha Fortunata caru u mjestu Salz (danasnji Bad Neustadt) u ljeto 803. godine, donijeta odluka o sazivanju istarskog provincijalnog sudnog sabora (Piacit). Godinu dana kasnije, 804. ukinuta je veéina odluka vojvode lvana i lokalnih biskupa, nakon cega se situacija na poluotoku normalizirala, a profranacka stranka je u Veneciji tijekom iste godine ili slijedeée 805 (privremeno) prigrabila vlast u lagunama