Genski polimorfizam CYP2C9, CYP2C19 i CYP3A5 u populaciji Kosova

Cytochrome P450 genetic polymorphisms are responsible for individual variations in drug metabolism and drug-drug interactions. They are very important for pharmacogenetics, and their frequency varies across different populations. There is a big gap in the knowledge about the CYP gene family polymorphisms in the population of Kosovo, and the aim of our study was to fill that gap by determining the frequency of the most important variant alleles of CYP2C9, CYP2C19, and CYP3A5 in 234 nonrelated Kosovars. The allele frequencies of CYP2C9*2 and 2C9*3 were 17.52 %, and 10.89 %, respectively. Sixteen participants (6.81 %) were CYP2C9 poor metabolisers. The CYP2C19*2 and *17 variant frequencies were 13.03 % and 19.01 %, respectively. There were 2.13 % CYP2C19 poor and 4.27 % ultra-rapid metabolisers (homozygous carriers of the *17 allele). With regard to CYP3A5, the frequency of the *3 variant allele was 98.29 % (non-expressors), while the remaining participants (1.70 %) were expressors of CYP3A5. These findings are comparable with other European ethnicities, specifically those of Southeast Europe.Vrlo visok stupanj polimorfnosti, zbog interindividualne genske varijabilnosti, enzima citokroma P450 (CYP) značajno pridonosi raznolikosti u odnosima između primijenjene doze lijeka, koncentracije lijeka u serumu, kao i terapijskoga odgovora, ali i interakcije lijekova. Podaci o poznatim polimorfizmima CYP vrlo su važni u kliničkoj primjeni saznanja farmakogenetike tj. u samoj farmakoterapiji. Učestalost pojedinih polimorfizama može značajno varirati između različitih populacija te je bitno provesti istraživanja učestalosti u pojedinim populacijama. Do sada nema objavljenih podataka o učestalosti polimorfizama gena CYP u populaciji Kosova te je cilj ovog istraživanje bio utvrditi učestalost najvažnijih varijanti alela CYP2C9, CYP2C19 i CYP3A5 u toj populaciji. Istraživanje je obuhvatilo 234 stanovnika Kosova koji nisu u rodbinskoj vezi. U ispitanika je otkrivena učestalost alela CYP2C9*2 17,52 %, a alela CYP2C9*3 10,89 %, te je otkriveno šesnaest ispitanika (6,81 %) sporih metabolizatora CYP2C9. Što se tiče CYP2C19 enzima, učestalost alela CYP2C19*2 je 13,03 %, a za alel CYP2C19*17 učestalost je 19,01 %. Uz to, dokumentirano je 2,13 % sporih metabolizatora CYP2C19 te 4,27 % homozigotnih nositelja alela *17 (fenotip vrlo brzih metabolizatora). S obzirom na CYP3A5 enzim, zabilježena je učestalost alela *3 od 98,29 % (fenotip neekspresora), a 1,70 % ispitanika kategorizirano je kao ekspresori. Rezultati istraživanja pokazali su da je varijabilnost alela, genotipova i fenotipova u populaciji Kosova u velikoj mjeri u skladu s drugim europskim populacijama, konkretnije s populacijama jugoistočne Europe