Komunizam i država u djelu Karla Marxa

Autor analizira shvatanje države, kao oblika otuđenog života u Marksovom opusu, polazeći od konstatacije da se pod tim pojmom označava onaj oblik ove političke institucije koji se javlja s apsolutističkom monarhijom, odnosno prvim oblicima robne proizvodnje. Za Marksa, država je iluzorna zajednica jer je ona izraz iluzornog opšteg interesa nastalog apstrahovanjem od sfere građanskog društva: u modernom građanskom društvu Marks razlikuje dve sfere, građansko društvo, tj. sferu čovekove empirijske egzistencije, i sferu države, tj. osamostaljenog zajedničkog interesa. Konstatujući da je za Marksa-filozofa država prividna zajednica, surogat zajednice koji se osamostaljuje naspram individuuma, autor analizira Marksov koncept prevazilaženja (Aufhebung) države i konstatuje imenentne ograničenosti toga koncepta koji se manifestuju, pre svega, u nedostatku analize funkcionisanja modernog industrijskog društva. Naime, umesto traženja mogućih empirijskih modusa prevazilaženja ove političke institucije, Marks gradi — i to sasvim nedosledno — jedan apstraktni (Pariška komuna kakva bi ona mogla da bude) prevazilaženja države, što onda dovodi do toga da se ceo problem prenosi sa nivoa političke filozofije na nivo mogućih operacionalizacija ideja komunizma.The author analyses the concept of state as a form of alienated life in the works of Karl Marx, starting from the assessment of state denoting that form of political institution which emerged within absolutist monarchy, that is, together with the first forms of commodity production. State is an illusory community for Marx, for it is an expression of the illusory common interest conceived by an abstraction from the sphere of bourgeois society: in the modern bourgeois society Marx differentiates two spheres, that of the bourgeois society (i.e. the sphere of the human empirical existence) and the sphere of state (i.e. independently developed common interest). Asserting that state is fictitious community for Marx — the philosopher — a surrogate of a community becoming autonomous as opposed to the individual — the author analyses Marx\u27es concept of the superseding of state (Aufhebung), and he ascertains the inherent limitations of that concept which are manifested, primarily, in the lack of any analysis of the functioning of the modem industrial society. Specifically, instead of seeking possible empirical modes of superseding such a political institution, Marx is developing — and without any consistency — an abstract model (the Commune of Paris as it could have been) of the superseding of state, which leads to the relocation of the whole problem from the level of political philosophy to the level of possible operationalizations of the idea of communism