INTERNATIONAL REACTIONS TO CROATIAN NOTICE OF CANCELLATION OF THE UNPROFOR MANDATE IN 1995

Nakon što je predsjednik Republike Hrvatske Franjo Tuđman u siječnju 1995. pismom glavnom tajniku Ujedinjenih naroda najavio da hrvatske vlasti neće prihvatiti produljenje mandata mirovnih snaga na svojem teritoriju nakon 31. ožujka 1995., uslijedile su veoma glasne i uglavnom kritične reakcije ključnih međunarodnih institucija, posrednika i država. U ovom se članku razmatraju reakcije svih bitnih i prema izvorima dostupnih međunarodnih aktera, njihovo viđenje hrvatske odluke i stav o mogućnostima daljnjega postupanja Ujedinjenih naroda. Člank se temelji na javno dostupnim izvorima (dokumenti Ujedinjenih naroda, tisak). Temi se pristupa s pozicija neorealistične teorije međunarodnih odnosa, prema kojoj su u međunarodnom posredovanju bitni interesi onih koji posreduju, a tek eventualno onih koji su u sukobu. Analizom međunarodnih reakcija dolazi se do zaključka da su svi međunarodni akteri bili zabrinuti za svoje interese u slučaju stvarnoga otkaza mandata UNPROFOR-a. Isto tako, pokazuje se da “pristanak strana u sukobu”, kao jedan od ključnih elemenata za formiranje mirovne misije Ujedinjenih naroda, ne dolazi iz proklamirane “želje za mirom”, kako to iznosi administracija Ujedinjenih naroda, nego s pozicije moći naspram druge strane.After the Croatian President Franjo Tuđman in January 1995 had announced in a letter to the Secretary General of the United Nations that the Croatian authorities would not accept the extension of the peacekeeping forces’ mandate on its territory after March the 31st 1995, there followed very loud and mostly critical reactions of the key international institutions, intermediaries and states. This article discusses the reactions of all relevant and to all sources available international actors, their view of the Croatian decision and the attitude toward the possibilities of the United Nations’ further actions. The article is based on publicly available sources (UN documents press). The topic has been approached from the standpoint of the neo-realist theory of international relations, according to which the only interests that matter in the international mediation are of those who mediate, and then possibly of those in conflict. By analysing the international reactions, one comes to a conclusion that all international actors were concerned about their interests in the case of actual cancelation of the UNPROFOR mandate. Also, this shows that „the consent of the parties in conflict“, as one of the key elements for the formation of the UN peacekeeping mission, does not appear from the proclaimed „desire for peace“ like the UN administration declares, but from the position of power against the other side