Kant, Hegel, Heller and the Ambivalent Constitution of Freedom

Autor pokazuje da nije moguća konzistentna teorija slobode, koja bi povezala internu perspektivu aktera djelovanja i eksternu perspektivu racionalnog opisivanja i objanjenja djelovanja. U povijesti filozofske rasprave o slobodi kao temeljnog pojma liberalizma Kant i Hegel označavaju dvije krajnosti, koje su svaka za sebe pokušale konzistentno formulirati pojam slobode i njegove moralne i političke konzekvencije, ali to su platile jednostranošću. Kant postulira primat interne perspektive moralnog subjekta, modelski iskazane njegovim kategoričkim imperativom. Međutim, pojam slobode određen sa stajališta autonomnog morala gubi vezu s povijesnim svijetom tradicionalnih vrijednosti, što ima za posljedicu moraliziranje politike i nerealističko zanemarivanje nacionalne države kao karakterističnog okvira politika. Hegel naglašava primat eksterne perspektive, što mu daje analitičku prednost u odnosu na liberalne teorije prirodnog prava i Kantovu moralističku poziciju. Međutim, kako je upozorio njemački teoretičar države Herman Heller, Hegelova pozicija dovodi do postuliranja kolektivne sfere običajnosti kao nadređene djelovanju pojedinca, zanemarivanja zaštite individualnih sloboda od državne intervencije te prihvaćanja nacionalnodržavne politike moći kao jedinog kriterija međunarodne politike. Autor zaključuje da liberalni ustavi, nasuprot totalitarnim, nužno moraju biti nekonzistentni.The author shows that it is not possible to formulate a consistent theory of freedom, tying together the internal perspective of action, and the extemal perspective of rational description and explanation of action. ln the history of philosophical discussion about freedom as a fundamental concept of liberalism Kant and Hegel represent two extremes. Each tried to formulate consistently a concept of freedom and its moral and polilical consequences but both paid the price of one-sidedness. Kant postulates the primacy of the internal perspective of the moral subject, which is ideally expressed by his categorical imperative. However, the concept of freedom defined from the stance of autonomous morals loses conflict with historical world or traditional values, with the consequence of moralizing politics and unrealistically disregarding the nation as a characteristic framework of politics. Hegel points out the priority of the external perspective, which gives him an analytical advantage relative to liberal theories of natural law and Kant\u27s moralist position. However, as warned by the German political theorist Hermann Heller, Hegel\u27s position results in defining the sphere of collective morality as superior to individual action, disregarding the protection of individual liberties against the state and accepting national politics of power as the only criterion for international politics. The author concludes that liberal constitutions, unlike totalitarian, must then be inconsistent