THE PROCESS OF HEALTH CARE IN PATIENTS WITH BLEEDING ESOPHAGEAL VARICES

Portalna hipertenzija najčešća je posljedica uznapredovale ciroze jetre i uslijed povećanog vaskularnog otpora jetre dovodi do varikoziteta jednjaka. Krvarenje iz varikoziteta jednjaka čini 10–30% svih slučajeva krvarenja iz gornjeg dijela probavnog sustava, a otprilike 30 – 70 % pacijenata s cirozom jetre razvija varikozitete jednjaka. Puknuće varikoziteta jednjaka predstavlja hitnu, životno ugrožavajuću, situaciju zbog visoke stope smrtnosti povezane s krvarenjem. Stopa smrtnosti od varikoznih krvarenja jednjaka iznosi 40% do 70%, a mortalitet je povezan s brojnim čimbenicima, uključujući zatajenje jetre, sepsu, eksanguinaciju i cerebralni edem. Zlatni standard za postavljanje dijagnoze varikoziteta jednjaka je ezofagogastroduodenoskopija, koja se najčešće provodi neposredno nakon postavljene dijagnoze ciroze. Kod pacijenata s kompenziranom cirozom jetre i odsutnošću varikoziteta jednjaka na početnoj endoskopiji, treba ju ponoviti svake dvije do tri godine. Liječenje varikoziteta jednjaka najčešće uključuje primjenu lijekova, a druga metoda liječenja varikoziteta koji imaju visok rizik od krvarenja je endoskopska ligacija, dok je Sengstaken-Blakemoreova sonda medicinski uređaj koji se samo povremeno koristi za liječenje krvarenja varikoziteta jednjaka zbog mnogih komplikacija koje dovode do ponovnog krvarenja ili smrtnog ishoda. Rezultati provedenog istraživanja o Sengstaken-Blakemoreovoj sondi dokazuju da 93% ispitanika zna što je Sengstaken-Blakemoreova sonda te isti postotak ispitanika zna koja je svrha iste, više od polovice ispitanika (58 %) ne smatra Sengstaken-Blakemoreovu sondu zastarjelom metodom te 50% ispitanika smatra da je ona učinkovita metoda zaustavljanja krvarenja iz jednjaka. Medicinske sestre i tehničari imaju veliku ulogu u endoskopskom liječenju varikoziteta jednjaka, ali i u primjeni Sengstaken-Blakemoreove sonde, a osim pružanja zdravstvene njege, pacijentima s varikozitetima jednjaka pružaju i veliku psihološku podršku kao zdravstveni djelatnici na „prvoj liniji“.Portal hypertension is the most common consequence of advanced liver cirrhosis and leads to esophageal varices due to increased hepatic vascular resistance. Bleeding from esophageal varices accounts for 10–30% of all cases of upper gastrointestinal bleeding, and approximately 30–70% of patients with cirrhosis of the liver develop esophageal varices. Rupture of esophageal varices represents an urgent, life-threatening, situation due to the high mortality rate associated with bleeding. The mortality rate from varicose esophageal bleeding is 40% to 70%, and mortality is associated with several factors, including liver failure, sepsis, exsanguination, and cerebral edema. The gold standard for diagnosing esophageal varices is esophagogastroduodenoscopy, which is usually performed immediately after the diagnosis of cirrhosis. In patients with compensated liver cirrhosis and the absence of esophageal varices at initial endoscopy, it should be repeated every two to three years. Treatment of esophageal varices usually involves medication, and another method of treating high-risk varicose veins is endoscopic ligation, while the Sengstaken-Blakemore probe is a medical device used only occasionally to treat esophageal varices due to many complications leading to re-bleeding or fatal outcome. The results of the Sengstaken-Blakemore probe survey prove that 93% of respondents know what the Sengstaken-Blakemore probe is and the same percentage of respondents know what its purpose is, more than half of the respondents (58%) do not consider the Sengstaken-Blakemore probe an outdated method and 50% of respondents considers it an effective method of stopping esophageal bleeding. Nurses and technicians play a major role in the endoscopic treatment of esophageal varices, but also in the application of the Sengstaken-Blakemore probe