The relationship between students socioeconomic attributes and their reading skills in Programme for International Student Assessment

Bu çalışmanın amacı, uluslararası ölçekte uygulanan Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2015 yılı verilerine göre öğrencilerin sosyoekonomik özelliklerinin okuma becerileri ile ilişkisinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda verilerin analizi için iki düzeyli hiyerarşik lineer modelleme (HLM) yapılmıştır. Bu çalışmaya 2015 yılı öğrenci ve okul anketlerinden elde edilen veriler dâhil edilmiştir. Öğrenci anketinden elde edilen öğrenci düzeyine ilişkin 1. düzey açıklayıcı değişkenler; anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve ev olanaklarıdır. Bu değişkenlerin hepsi okuma becerileri ile ilişkili bulunmuştur. Bu sonuca göre; anne eğitim düzeyi arttıkça öğrencinin okuma becerileri azalmış; baba eğitim düzeyi ve ev olanakları arttıkça da öğrencinin okuma becerileri artmıştır. Okul anketinden elde edilen okul düzeyine ilişkin 2. düzey açıklayıcı değişkenler; okulun bulunduğu yerleşim yeri, okul türü, nitelikli öğretmen eksikliği, eğitimsel kaynak eksikliği, aile katılımı, okul büyüklüğü, öğrenci sayısının öğretmen sayısına oranı ve okulda düzenlenen aktivite sayısı olarak belirlenmiştir. Bu değişkenlerden nitelikli öğretmen eksikliği, yerleşim yeri, okulda düzenlenen aktivite sayısı, öğrenci- öğretmen oranı ve okul büyüklüğü okuma becerileri ilişkili bulunurken; okul türü, eğitimsel kaynak eksikliği ve aile katılımı değişkenleri ile okuma becerileri arasında ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca göre; nitelikli öğretmen eksikliği ve okul büyüklüğü azaldıkça; öğrenci- öğretmen oranı ve okulda düzenlenen aktivite sayısı arttıkça okuma becerileri artmıştır. Ayrıca yerleşim yeri şehir olan okullarda öğrencilerin okuma becerileri yüksek bulunmuştur. Buna rağmen okul türü, eğitimsel kaynak eksikliği ve aile katılımı değişkenleri ile öğrencilerin okuma becerileri arasında ilişki görülmemiştir. Elde edilen sonuçlardan yola çıkarak, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, ev olanakları, yerleşim yeri, nitelikli öğretmen eksikliği, okul büyüklüğü, öğrenci- öğretmen oranı ve okulda düzenlenen aktivite sayısı ile ilgili okuma becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılması yararlı olacaktır.The aim of the study is investigating the relationship between students socioeconomic attributes and their reading skilss according to 2015 data of Programme for International Student Assessment. In in accordance with this purpose, two-level hierarchical linear modeling (HLM) was performed for analysis of data. Acquired data from the 2015 student and school surveys were included this study. Level 1 explanatory variables related to student level acquired from student survey are mothers educational level, fathers education level and home facilities. All of these variables are related to reading skill. According to the result, as the level of mother education increased, the students reading skill descreased; as the father education level and home facilities increased, students reading skill also increased. Second level explanatory variables of the school level acquired from the school survey had been specified as the settlement where the school is located, school type, lack of qualified teachers, access to educational resources, family involvement, school size, student- teacher rate and school activities. While the variables of lack of qualified teachers, settlement, the number of school activities, student-teacher rate and school size are related to reading skills; between the variables of school type, educational source, family involvement and reading skills are not related. According to the result, as the decrease of the lack of qualified teachers and school size increase of student- teacher rate and attendance of the student in the school activities, the reading skills increased. Also, the reading skills of the students are high in the schools placed in the cities. However, there was no relation between the variables of school type, access to educational sources, family involvement and students reading skills. On the basis of results acquired, it will be useful that carrying out studies aimed at improve reading skills related to mother education level, father education level, settlement, lack of qualified teachers, school size, student-teacher rate, attendance of the students in the school activities