In the Framework of Discussions of System of Government in Turkey Presidential System and Applicability in Turkey

Bu çalışma, Türkiye’nin uzun yıllardır gündemini meşgul eden hükümet sistemi değişikliği ve başkanlık sistemine geçiş önerilerini incelemektedir. Böylece, başkanlık sisteminin Türkiye’ye uygun olup olmadığı ya da ülkede uygulanmış parlamenter sistemle ilgili yaşanan krizleri çözebilirliği sonucuna varılmaya çalışılmaktadır. Türkiye’de başkanlık sistemi tartışmalarının arkasında yatan en önemli sebep olarak hükümet istikrarsızlıkları gösterilmiştir. Türk siyasal hayatındaki anayasal süreçler göz önünde bulundurularak yapılan incelemeler sonucunda, Türkiye’de siyasi tıkanıklıkların çözümüne yönelik parlamenter sistemin öngördüğü fesih mekanizmasının bir seçim aracı olarak kullanılması sonucu yaşanan siyasi istikrar sorununun parlamenter sistemden kaynaklandığı kanaatine varılmıştır, Ayrıca hızlı ve etkin karar almayı zorlaştıran iki başlı yürütmenin bulunması, Türkiye'de saf parlamenter sistemin öngördüğünün aksine seçilmiş cumhurbaşkanının mevcut olması ve bunun çift meşruluk sorununu da beraberinde getirdiğinden güçlü ve zayıf yönleriyle birlikte değerlendirilen parlamenter sistemin sürdürülebilirliğinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır. Hükümet sistemleri çeşitlerine göre incelenerek başkanlık sistemi doğuşu, tanımı, temel özellik ve unsurlarıyla ayrıntılı olarak incelenmiş ve bu sistemin model ülkesi olarak kabul gören ABD'nin federatif yapısı ve yetkili organları ile başkanlık sisteminin bu ülkede uygulanışı ele alınmıştır. Türkiye'deki parlamenter sistem anayasal süreçleriyle incelenerek geçmişteki Türk siyasi liderlerden Özal ve Demirel dönemlerindeki başkanlık sistemi tartışmaları, 2012 yılındaki AK Parti hükümetinin önerdiği başkanlık önerisi ve son olarak 2017 yılında halk oylaması sonucu kabul gören anayasa değişiklikleri ile önerilen cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi akademik görüşler ışığında değerlendirilerek bu sistemin Türkiye'de uygulanabilirliği açısından çeşitli önerilerde bulunulmuştur.This study investigates changing the Government system and proposals for transition to presidential system which are busy the Turkey's agenda for many years. Thus, it is attempted to reach the conclusion that the presidential system will be adapted to Turkey or the living crises related to the current system in the country will be solved/not be resolved. Government instability has been shown as the most important reason behind the debate on presidential system in Turkey. As a result of the examinations made considering the constitutional processes in Turkish political life; the using of the termination mechanism proposed by the parliamentary system for resolving political congestion in Turkey as an election tool has led to the conclusion that the problem of political stability originates from the parliamentary system. Moreover because of the presence of two leading executive which makes it difficult to make quick and effective decisions and in contrast to the Pure Parliamentary System Prediction Presence of the elected President in Turkey that it brings with it the problem of double legitimacy, it has arrived that the Sustainability of the Parliamentary System, which is evaluated together with its strengths and weaknesses, is not possible. According to the types of government systems the presidential system is examined in detail with its birth, its definition, its basic features and elements. The federal structure and competent bodies, the implementation of the presidential system of the United States which is considered the model country of this system are discussed. The parliamentary system in Turkey is examined through constitutional processes and the discussions of presidential system during the periods of Özal and Demirel, one of the Turkish political leaders in the past, are investigated. The presidential proposal proposed by the AK Party government in 2012, and the Presidential Government System which is suggested the constitutional amendments that were finally adopted as the result of popular vote in 2017 are evaluated in the light of academic views and Various proposals have been made in terms of applicability in Turkey