Öğretmenlerin ödül ve cezaya ilişkin algıları

Araştırma ile ilk ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin ödül ve cezaya ilişkin algıları ortaya konmaya çalışılmıştır.Bunun için öncelikle alanyazın taranmış, ödül ve ceza kavramları, öğretmenlere yönelik ödül ve cezanın yasal dayanakları ve bu alanda yapılmış araştırmalar incelenmiştir. Kuramsal bölümün oluşturulmasından sonra geliştirilen "Ödül ve Cezaya İlişkin Öğretmen Algıları" ölçeği, tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen ve Edirne il merkezinde görev yapan öğretmenlere uygulanmıştır. Anketin uygulanması sonucunda toplanan veriler SPSS paket programı ile bilgisayar ortamında değerlendirilerek,yorumlanmış ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır: Okul müdürleri ödülü, cezaya oranla daha sık kullanmaktadır. Öğretmenlerin çoğunluğu, kendisinin ödül alması gerektiğine inanmaktadır. Öğretmenler mevcut ödül türlerini yetersiz bulmakta, ücretsiz dil kursu, yurt dışı eğitim, yüksek lisans olanağı gibi daha çağdaş ve çeşitli ödül türünün uygulanmasını önermektedir. Maddi yönü bulunan ödül ve cezalar değersiz görülmekte, övülme, saygınlık görme, karara katılma gibi içsel ödüllerle, meslektaşları arasında küçük düşürülme, sosyal faaliyetlerden yoksun bırakılma gibi cezalar daha önemli görülmektedir. Yine ödül ve ceza uygulamalarının okul müdürünün kişiliğine bağlı olarak okuldan okula değişiklik gösterdiğine, bir okulda ödüllendirilen bir davranışın başka bir okulda cezalandırılabildiğine inanılmaktadır. Öğretmenler, ödül ve ceza uygulamalarına ilişkin yasa ve yönetmeliklerin yeterince açık olmadığına ve günümüz koşullarına göre yeniden düzenlenmesi gerektiğine inanmaktadır. Öğretmenlere göre; okul müdürleri, cezalandırma söz konusu olduğunda uyarma, kınama gibi daha hafif cezaları verme eğilimindedir. Okul müdürleri ceza verirken duygusal davranmakta, kişisel olarak ilişkilerinin iyi olmadığı öğretmenleri daha fazla cezalandırmaktadır. Ceza öğretmenlerde olumsuz duygular yaratmakta ve öğretmenlerin mesleki geleceklerini olumsuz etkilemektedir