Kolorektal kanser hastalarının tanı almadan önceki beslenme alışkanlıklarının incelenmesi

Kanser tüm dünyada mortalite ve morbiditenin önde gelen nedenlerinden biridir. Kanser yüzyılın baGlarında ölüme sebep olan hastalıklar sıralamasında yedinci sırada iken, bugün Türkiye dâhil birçok ülkede, ölüm nedeni olarak kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer almaktadır (1). Uluslararası Kanser AraGtırmaları Kurumu (IARC) 2014 yılı uluslararası verileri; 7,427,000 erkekte, 6,663,000 kadında olmak üzere toplam 14,1 milyon yeni kanser vakası olduğunu ve 8.2 milyon kanser vakası ölüme sonuçlandığını göstermektedir. 2025 yılına kadar 19,3 milyon yeni kanser vakası ve 11,4 milyon kanser ölümü gerçekleGeceği tahmin edilmektedir. Akçiğer, prostat, meme ve kolorektal kanser (KRK) insidans yönünden en yaygın kanser türleri olup dünya genelinde KRK insidansı her yıl 1 milyonun üzerinde yeni vaka ile erkekler arasında 3. kadınlar arasında 2. sırada gelmektedir. KRK?I dünya genelinde tüm kanser vakalarının %10?ü ile gastrointestinal sistemin en sık karGılaGılan kanseridir. Erkek ve kadınlarda kolorektal kanseri için vaka sayıları benzer iken erkeklerde rektum kanserine daha sık rastlanmaktadır (2,3). 2 Türkiye?de 2013 yılında yaGa standardize kanser hızı erkeklerde yüzbinde 267,9 kadınlarda ise yüzbinde 186,5?dir. Toplamda kanser insidansı ise yüzbinde 227,2?dir. Türkiye?de toplam 174 bin kişiye yeni kanser teGhisi konulmuştur. Türkiye kanser insidansı, dünya insidansının üzerinde seyrederken, Avrupa Birliği ülkeleri ve Amerika gibi gelişmiş olan ülkelere göre kanser açısından hem kadınlarda hem de erkeklerde daha düşük bir hızda olduğu görülmektedir. Türkiye?de kolorektal kanser hem kadınlarda hem de erkeklerde üçüncü sırada yer almaktadır. Erkeklerde yüzbinde 24,4 ve kadınlarda ise yüzbinde 15.3 sıklıkta görülmektedir (4). Kolorektal kanser insidansi geniş bir coğrafi dağılım göstermektedir. Yeni Zelanda, Avustralya, Kuzey Amerika, Batı avrupa ve Japonya?da özellikle erkeklerde yüksek KRK insidansı belirtilirken Asya, Afrika ve Güney Amerika?da daha düşük KRK insidansı olduğu bildirilmektedir (5). Kolorektal kanser gelişiminde etkili olduğu belirtilen yaş, aile, tıbbi öykü, yaşam biçimi, beslenme alıGkanlıkları, çevresel faktörleri kapsayan risklerin büyük bir bölümünün bireyin kontrolünde olduğu açıktır. Araştırma sonuçlarında, özellikle kolorektal kanserlerin büyük çoğunluğunun beslenme alışkanlığı söz edilmekte, tütün, alkol kullanımı gibi yaşam biçimine ilişkin faktörlerin?de birey tarafından kontrol edilebileceğine işaret edilmektedir (6-8). Kolorektal kanser geliGiminde yağ oranı ve kolesterol içeriği fazla olan besinlerin (özellikle hayvansal kaynaklılar) ve aşırı kırmızı et tüketiminin, vitamin ve minerallerden yoksun, posadan fakir besinlerden oluGan batı tipi beslenme biçiminin etkili olduğu üzerinde durulmaktadır (2,9). Kolorektal kanser malign oluGumlar sonucu gerçekleşen ölümlerin ikinci nedeni olarak gösterilmektedir. Mortalitenin azaltılmasında erken tanı ve tedavi önemlidir. Ancak hastalığın insidansının azaltılmasındaki en etkili yaklaşımın korunma olduğu vurgulamaktadır. Korunmada genel yaklaşım ise; yanlış beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi, fiziksel aktivitenin artırılması, obezitenin önlenmesi, sigara ve alkolden uzaklaşmaktır (10-12). 3 Bu araştırmanın amacı Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Genel Cerrahi Polikliniğine başvuran ve kolorektal kanser tanısı alan hastaların beslenme durumunun saptanmasını ve beslenme durumunun etkileyen bu faktörler yaşam kalıtesi, fiziksel aktivite düzeyi, anksiyete ve depresyon durumu belirlenmesidir. Söz konusu değişkenler araştırmada kullanılacak anket ve ölçekler ile belirlenecek kolorektal kanser hastaların beslenme durumu ile ilişkilendirilecektir. Çalışmamız kolorektal hastaların beslenme alışkanlıklarının değişmesinde ve yaşam kalitesinin iyileştirmesinde yardımcı olacak, gerekli önlemlerin alınmasında yol gösterici olacaktır