In a Jewish Tavern: Inside the 19th-Century World. Zygmunt Gloger’s Travels on the Niemen River

The article gives a detailed analysis of one episode from Zygmunt Gloger’s travel accounts. During his boat journey on the river Niemen in 1872, he visited a Jewish tavern. In his text, he mentioned the landlords but also gave a moving description of a 10-year old boy – whose mother, a poor widow was employed at the tavern – dying of malaria. For 27-year-old Gloger it was a shattering experience. His account of the journey on the river Niemen was published three times, each time in a different version. The episode from the tavern published in 1873 (Kronika Rodzinna) is different from the 1888 one (the ethno-geographical magazine Wisła) and the 1903 one (in the book The River Valleys. The Accounts of Travels Along Niemen, Wisła, Bug and Biebrza Rivers). The comparison of the three narratives shows the complexity of Polish-Jewish relations in the 19th century.Artykuł powstał w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki pod nazwą „Kontynuacja naukowej, krytycznej edycji Pism rozproszonych Zygmunta Glogera: edycja rękopisów, pism etnograficznych, rysunków i korespondencji w VII tomach”, realizowanego w Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku (lata 2018–2022).JAROSŁAW ŁAWSKI – eseista, krytyk, badacz wyobraźni, pracownik Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku; prof., twórca Katedry Badań Filologicznych „Wschód – Zachód” na UwB. Zainteresowania badawcze: literatura polska i powszechna od XVIII do XXI wieku, przemiany wyobraźni, faustyzm i bizantynizm w literaturze, romantyzm, modernizm, polsko-wschodnioeuropejskie związki kulturowe, relacje literatury i geopolityki, poezja Czesława Miłosza, twórczość Zygmunta Glogera, Tadeusza Micińskiego, poezja XXI wieku. Redaktor naczelny Naukowych Serii Wydawniczych „Czarny Romantyzm”, „Przełomy/Pogranicza”, „Colloquia Orientalia Bialostocensia”, „Prelekcje Mistrzów”. Napisał między innymi: Ironia i mistyka. Doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego (Białystok 2005); Mickiewicz – Mit – Historia. Studia (Białystok 2010) oraz Miłosz: „Kroniki” istnienia. Sylwy (Białystok 2014). Członek korespondent PAU, zagraniczny członek NAN Ukrainy. Ostatnio wydał książkę w języku ukraińskim: Ironia. Historia. Geopolityka. Polsko-ukraińskie studia literackie (Kijów 2018). Mieszka w Ełku i Białymstoku.Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód”, Uniwersytet w BiałymstokuGloger Z., Dziennik podróży po Niemnie, „Kronika Rodzinna” 1873/1874.Gloger Z., Podróż Niemnem, „Wisła” T. II, z. 1–2, Warszawa 1888.Gloger Z., Dolinami rzek. Opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy, Warszawa 1903.Gloger Z., Pisma rozproszone, T. I–III, red. J. Ławski, J. Leończuk, Białystok 2014–2016.Żydzi wschodniej Polski, Seria II: W blasku i w cieniu historii, red. J. Ławski, I. E. Rusek, Białystok 2014Urzeczenie. Locje literatury i wyobraźni, red. M. Jochemczyk, M. Piotrowiak, Katowice 2013.Zygmunt Gloger. Pisarz, myśliciel, uczony. Studia, red. J. Leończuk, J. Ławski, Ł. Zabielski, Białystok 2016.Eliza Orzeszkowa. Pamięć kultury. Studia i głosy, red. J. Ławski, S. Musijenko, Białystok – Grodno 2019.Szkoła Główna. Kręgi wpływów, red. U. Kowalczuk, Ł. Książyk, Warszawa 2017.Kalinowski D., Żydzi polscy i pomorscy. Studia o ludziach i literaturze, Gdańsk –Słupsk 2016.15919