The influence of the francoist censorship on the Spanish translation of E. Hemingway´s short stories

Celem niniejszej pracy jest zbadanie zjawiska cenzury we frankistowskiej Hiszpanii, ze szczególnym uwzględnieniem cenzury literackiej w twórczości Ernesta Hemingwaya. Część teoretyczna opisuje pewne ograniczenia ideologiczne, które kierowały procesem tworzenia każdego dzieła publikowanego w ówczesnej Hiszpanii, i ma na celu zilustrowanie wartości społeczno-kulturowych obecnych w reżimie frankistowskim oraz ich wpływu na literaturę tamtego okresu.Końcowy okres wojny domowej w Hiszpanii i czas dyktatury frankistowskiej oferuje zróżnicowany wybór potencjalnych przedmiotów badań nad cenzurą i tłumaczeniem. Ówczesna władza wykorzystywała wszystkie możliwe środki do rozpowszechniania wartości nacjonalistycznych i katolickich oraz do filtrowania wszelkich odmiennych idei, zarówno w dziełach hiszpańskich, jak i obcojęzycznych. Frankistowski reżim sprawował absolutną kontrolę nad kulturą kraju i jej rozwojem. Zastosowywano w tym celu rozmaite mechanizmy w postaci instytucji, praw i procedur administracyjnych, które miały kontrolować publikacje literackie, naukowe i publicystyczne.Rola tłumacza w tym środowisku była szczególnie ważna; pełnił rolę mediatora nie tylko, jak to zazwyczaj bywa, między kulturami, ale także między ideologiami. Tłumacz był jednocześnie odpowiedzialny za wprowadzanie obcojęzycznych dzieł do kulturalnego świata Hiszpanii oraz zobowiązany do udziału w propagandzie frankistowskiej dyktatury.Praca została podzielona na 5 rozdziałów. Pierwszy rozdział próbuje odpowiedzieć na pytanie „Czym jest cenzura?”, przedstawiając kilka definicji oraz teorii związanych z tym zjawiskiem. Drugi rozdział jest poświęcony historii cenzury we frankistowskiej Hiszpanii. Został podzielony na dwa podrozdziały; pierwszy dotyczy cenzury na terytoriach kontrolowanych przez zwolenników Franco przed zakończeniem wojny domowej oraz okresu obowiązywania pierwszej ustawy dotyczącej cenzury z dnia 22 kwietnia 1938 r., natomiast drugi podrozdział skupia się na okresie po wprowadzeniu drugiej ustawy dotyczącej cenzury w dniu 18 marca 1966 r., jego okolicznościach i konsekwencjach. Rozdział trzeci opisuje bardziej szczegółowo związek między cenzurą a tłumaczeniem, przybliża procedury administracyjne i podsumowuje tematy, które utrudniały wydanie pewnych publikacji, ponadto, opisuje najważniejsze aspekty negocjacji między cenzorami, a przedstawicielami wydawnictw. Czwarty rozdział skupia się na związku Hemingwaya z Hiszpanią, opisuje jego wizyty i wydarzenia biograficzne związane z tym krajem, ponadto, przedstawia historię dzieł Hemingwaya opublikowanych w okresie dyktatury frankistowskiej.Ostatni rozdział składa się z części praktycznej - analizy książki Relatos E. Hemingwaya, wydanej w 1968 roku przez wydawnictwo Luis de Caralt. Aby przeprowadzić analizę, porównujemy tłumaczenie każdego opowiadania z oryginalnym tekstem w języku angielskim. Wyniki przedstawiamy w sześciu podrozdziałach, z których każdy odpowiada innemu motywowi zastosowania cenzury. Celem analizy jest przede wszystkim określenie stopnia wpływu cenzury na badane dzieło, ale także zbadanie zastosowanych przez wydawnictwo strategii negocjacyjnych oraz rodzaju cenzurowanych treści.The aim of this thesis is to investigate the phenomenon of censorship in the francoist Spain, dedicating a special attention to the literary censorship of the works of Ernest Hemingway. The theoretical part indicates certain ideological limitations that directed the writing and rewriting processes of each literary product published in the Francoist Spain, with the purpose of illustrating the sociocultural values of the francoist regime and its impact on the literary production of the period in question. The final period of the Civil War and the time of Franco’s dictatorship offer a great variety of potential objects of studies on censorship and translation. The authorities used all possible resources to disseminate the national and Catholic values of the francoist ideology and filter all the contrary values, both in Spanish and foreign works. Likewise, the Regime exercised absolute control over the culture of the country and the way it developed. Different mechanisms were used in the form of institutions, laws and administrative procedures that controlled all literary, academic and journalistic publications. The role of the translator in this environment was particularly important; the translator was not only a mediator, as is often the case, between cultures, but also between ideologies. At the same time, translator was in charge of introducing foreign works to the cultural world of Spain and also obliged to participate in the propaganda of the francoist regime. This thesis is divided into 5 chapters. The first chapter attempts to answer the question "What is censorship?" by presenting various definitions and theories related to this phenomenon. The second chapter is dedicated to the history of censorship in the francoist Spain. It is divided into two sub-chapters; the first deals with censorship in the territories controlled by the nacionalists before the end of the Civil War and the period during which the Press Law of April 22, 1938 was in force, while the second sub-chapter focuses on the introduction of the Press and Printing Law of March 18, 1966, its circumstances and consequences. The third chapter describes in more detail the relationship between censorship and translation, explains the administrative procedures and summarizes the type of content that posed difficulties for the publication of certain works, due to reasons related to the ideology of francoism, the Church, eroticism, history and the use of vulgar language. In addition, it describes the negotiations between the censorship officers and the representatives of publishers. The fourth chapter focuses on the relationship between Hemingway and Spain, describes his visits and biographical events related to this country; in addition, it traces all of the publications of Hemingway's works in the francoist Spain. The last chapter consists of the practical implications, that is, the analysis of the book Relatos by E. Hemingway, published in 1968 by the publishing house Luis de Caralt. To carry out the analysis, we compare the translation of each short story with the original text in English and present the results in 6 sub-chapters, each of which corresponds to a different reason for the application of censorship. The aim of the analysis is mainly to determine the degree of the influence of censorship on the analyzed book, but also to study the negotiation strategies used by the publisher and the type of content that was censored.El objetivo de este trabajo es investigar el fenómeno de la censura en la España franquista, dedicando atención especial a la censura literaria de las obras de Ernest Hemingway. La parte teórica intenta indicar ciertas limitaciones ideológicas que dirigían el proceso de escritura o reescritura de cada obra publicada en España, con el propósito de ilustrar los valores socioculturales del régimen franquista y su impacto en la producción literaria de ese periodo. El periodo final de la Guerra Civil y de la dictatura franquista ofrecen una gran variedad de posibles objetos de estudios sobre la censura y la traducción. Las autoridades utilizaban todos los recursos posibles para divulgar los valores nacionalcatólicos de la ideología franquista y filtrar todos los valores distintos, tanto en las obras españolas como las extranjeras. Asimismo, el Régimen ejercía un control absoluto de la cultura del país y del modo en que se desarrollaba. Se emplearon diferentes mecanismos en forma de instituciones, leyes y procedimientos administrativos que controlaban todas las publicaciones literarias, académicas y periodísticas. El papel del traductor en este entorno resulta especialmente importante; sirve de mediador no solamente, como suele ocurrir, entre culturas, sino también entre ideologías. El traductor, en el mismo tiempo, está encargado de introducir de obras extranjeras al mundo cultural de España y obligado a participar en la propaganda del régimen franquista.El presente trabajo está dividido en 5 capítulos. El primer capítulo intenta responder a la pregunta «¿Qué es la censura?», presentando varias definiciones y teorías relacionadas con este fenómeno. El segundo capítulo está dedicado a la historia de la censura franquista. Se divide en dos subcapítulos; el primero trata de la censura en los territorios controlados por los sublevados antes del fin de la Guerra Civil y del periodo en el que estaba vigente la Ley de prensa de 22 de abril 1938, mientras que el segundo subcapítulo se centra en la introducción de la Ley de Prensa e Imprenta de 18 marzo 1966, sus circunstancias y consecuencias. El tercer capítulo describe más detalladamente la relación entre la censura y la traducción, explica el procedimiento administrativo y resume el tipo de contenido que planteaba dificultades para publicación de ciertas obras, debido a motivos relacionados con la ideología del franquismo, Iglesia, erotismo, historia y uso del lenguaje vulgar. Además, describe las negociaciones entre los oficiales de censura y los representantes de editoriales.El cuarto capítulo se centra en la relación entre Hemingway y España, describiendo sus visitas y acontecimientos biográficos relacionados con este país. El único subcapítulo de esta parte del trabajo sirve para dar trazabilidad de todas las publicaciones de obras de Hemingway en la España franquista. El último capítulo consiste de la parte práctica, o sea, el análisis del libro Relatos de E. Hemingway, publicado en 1968 por la editorial de Luis de Caralt. Para realizar el análisis, comparamos la traducción de cada relato con el texto original en inglés y exponemos los resultados a lo largo del capítulo 5 dividido en 6 subcapítulos, de los cuales cada uno corresponde a un motivo diferente del uso de censura. El objetivo del análisis es principalmente determinar el grado de la influencia de censura en la obra estudiada, pero también estudiar las estrategias de negociaciones empleadas por la editorial y el tipo de contenido censurad