Protection of consumers against pyramid promotional schemes

Przewodnim tematem tej pracy jest ochrona konsumentów na polskim rynku przed system promocyjnym typu piramida. W ramach pracy przedstawiono, czym charakteryzuje się zjawisko systemu promocyjnego typu piramida i jakie są mechanizmy jego działania. W pracy zaprezentowano historię systemów typu piramida, w tym piramid finansowych. Podjęto próbę porównania systemu promocyjnego typu piramida z systemem sprzedaży lawinowej, marketingiem wielopoziomowym oraz systemem konsorcyjnym. Jeden z rozdziałów pracy przedstawia system promocyjny typu piramida jako nieuczciwą praktykę rynkową. Osobny podrozdział poświęcono na dwa jak do tej pory orzeczenia TSUE w materii systemów promocyjnych typu piramida. W jednym z rozdziałów pracy opisane zostały pojęcia naruszenia oraz ochrony zbiorowych interesów konsumentów. Ponadto w ramach powyższego rozdziału podjęto próbę zidentyfikowania elementów systemu promocyjnego typu piramida, które wpływają na to, że jest on praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. W ostatnim rozdziale pracy rozważane są środki ochrony przeciwko zjawisku systemu promocyjnego typu piramida, takie jak: „Lista ostrzeżeń publicznych KNF”, czy decyzja Prezesa UOKiK w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. W pracy postawione zostało pytanie wielokrotnie zadawane w dyskursie publicznym: czy obecny w Polsce system ochrony prawnej przed systemami promocyjnymi typu piramida może być uznany za efektywnie chroniący interesy konsumentów. Szczególną uwagę w pracy zwrócono na potrzebę uregulowania w kodeksie karnym przepisu szczególnego dotyczącego systemu promocyjnego typu piramida.The main topic of this work is the protection of consumers against pyramid promotional schemes. The paper presents characteristics of the pyramid promotional scheme and mechanisms of its operation. The paper presents the history of pyramid schemes, including financial pyramids. An attempt was made to compare the pyramid promotional scheme with the pyramid selling scheme, multi-level marketing and the organization or carrying out business in a consortium system. One of the chapters of the work presents a pyramid promotional scheme as an unfair market practice. A separate section is devoted to the two so far rulings of the CJEU in the matter of pyramid promotional schemes. One of the chapters of the work describes the notions of violation and protection of collective interests of consumers. Moreover, as part of the above chapter, an attempt was made to identify the elements of a pyramid promotional scheme that make it a practice violating the collective interests of consumers. The last chapter of the dissertation considers measures to protect consumers against piramid promotional schemes, such as: "List of the KNF's Public Warnings" or the decision of the President of the Office of Competition and Consumer Protection on practices violating collective consumer interests. The paper poses a question that has been asked many times in the public discourse: whether the system of legal protection against pyramid promotional schemes in Poland can be regarded as effectively protecting the interests of consumers. Particular attention in the study was paid to the need to regulate a special provision in the Polish penal code concerning pyramid promotional schemes