Listy, uczeni, książki. Machinae coelestis pars posterior Jana Heweliusza z biblioteki Andreasa Müllera Greiffenhagiusa

W zbiorach Książnicy Pomorskiej zachowały się zabytkowe edycje prac gdańskiego astronoma Jana Heweliusza (1611–1687). Jedno z dzieł – Machina coelestis – składa się z dwóch tomów, które ukazały się w latach 1673 i 1679. Właśnie druga część tego dzieła została bliżej omówiona w artykule. Już XVIII-wieczni bibliografowie uznawali ją za białego kruka. Współcześnie uchodzi za jeszcze większy zabytek, a to za sprawą tragicznego pożaru, który wybuchł we wrześniu 1679 roku i zniszczył dom Heweliusza, jego obserwatorium z instrumentami, pracownię oraz drukarnię z niemal całym nakładem przechowywanego tam dzieła. Wartość egzemplarza Książnicy Pomorskiej podnosi dodatkowo fakt, że należał on w przeszłości do biblioteki znanego XVII-wiecznego orientalisty – Andreasa Müllera Greiffenhagiusa (1630–1694), który zmarł w Szczecinie i pozostawił tam swój księgozbiór. Autorce artykułu udało się ponadto dotrzeć do zachowanej korespondencji Müllera i Heweliusza, w której jest mowa o tej właśnie książce – historię ciekawego egzemplarza uzupełnia więc głos z epoki