Wycena usług ekosystemowych oraz ich zastosowanie w rachunku ekonomicznym – praktyczne przykłady w zarządzaniu zasobami przyrodniczymi

Healthy and well functioning ecosystems are basic components of bio-sphere and foundations of human wellbeing. Since they are increasingly more often exposed to the increasing pressure exerted by humans, we need more efficient ways of protecting natural resources. The idea of eco-system services is a new, more anthropocentric approach, which stresses economic benefits of environmental protection to society. The paper provides an overview of how the idea can be applied in the practice of managing natural resources in Poland. We have discussed theoretical implications of this approach to economic calculation and included a brief overview of valuation techniques. Examples are given of practical use of ecosystem services in decision-making in a broader environmental context. Besides, we explore a case study of an environmental conflict around the establishing of the Turnicki National Park, in which economic tools were proposed to be applied in modern environmental governance and nature protection.Zdrowe, sprawnie funkcjonujące ekosystemy są podstawowym składnikiem biosfery i fundamentem ludzkiego dobrostanu. W obliczu coraz poważniejszego zaburzania ich działania poprzez narastającą presję ze strony człowieka poszukuje się skutecznych metod ochrony zasobów naturalnych. Koncepcja usług ekosystemowych prezentuje nowe, bardziej antropocentryczne podejście, akcentujące korzyści ekonomiczne dla społeczeństwa płynące z ochrony środowiska. Celem artykułu jest przegląd możliwości zastosowania tej koncepcji w praktyce zarządzania zasobami naturalnymi w Polsce. W pracyomówiono implikacje teoretyczne zastosowania tego podejścia dla rachunku ekonomicznego oraz zamieszczono krótki przegląd technik wyceny. Przedstawiono przykłady zastosowania usług ekosystemowych dla celów procesów decyzyjnych w szerszym kontekście środowiskowym. Ponadto zaprezentowano studium przypadku konfliktu środowiskowego dotyczącego utworzenia Turnickiego Parku Narodowego, w którym zaproponowano wykorzystanie narzędzi ekonomicznych w nowoczesnym zarządzaniu (ang. governance) ochroną przyrody