Neighborhood committees as a local participation method: an evaluation on Bursa Nilüfer Municipality

Yerel yönetimlerin hemşerilerin katılımını sağlayarak, istek, sorun ve önerilerinden haberdar olup onlara duyarlı davranması, verilen hizmetler ve hizmet kalitesi konusunda vatandaş memnuniyetinin sağlanması yolunda ilk sırada yapılması gerekenler arasında gelmektedir. Türkiye’de yerel yönetimler düzeyinde halkın karar alma mekanizmalarına katılımı konusu günümüz kamu yönetiminde sıkça tartışılmaktadır. Bu bağlamda, halkın yerel yönetimlere katılımını sağlayacak mekanizmaların ve yöntemlerin sayısı da artmıştır. Kent konseyleri, mahalle meclisleri ve komiteleri, kamuoyu yoklamaları, meclis toplantılarına katılım, danışma kurulları başlıca katılım mekanizmaları arasında yer alırken sosyal medya araçları, belediye web siteleri, online anketler gibi bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanıldığı katılım araçları da giderek yaygınlaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı, bir yerel katılım yöntemi olarak mahalle komitelerini değerlendirmektir. Çalışmada, Türkiye’de mahalle komiteleri uygulamasının 2009 yılından beri öncülüğünü yapan bir belediye olan Bursa Nilüfer Belediyesi üzerinden bir analiz yapılmaktadır. Nilüfer Kent Konseyi tarafından uygulanmakta olan Mahalle Komiteleri projesinin amacı, mahalle ölçeğinde bir yönetim birimi oluşturulması ve bu suretle karar alma süreçlerine hemşerilerin etkin katılımının sağlanmasıdır. Nilüfer Belediyesi Mahalle Komiteleri İşleyiş Yönergesine göre, “Mahalle Komiteleri, mahallenin ortak ihtiyaçlarını belirlemek, mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek, belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkilerini yürütmek, mahalle ile ilgili konularda görüş bildirmek, diğer kurumlarla işbirliği yapmak ve mahallelinin kamu yönetimlerinin karar süreçlerine katılımını sağlamak konularında çalışmalar yürütür, mahallesiyle ilgili önceliklere karar verir ve projeler üretir. Toplantı, eğitim, proje ve benzeri konularda Nilüfer Kent Konseyi’nden destek alır.”1 Nilüfer Kent Konseyi, Kadın Meclisi, Gençlik Meclisi ve Mahalle Komitelerinde alınan kararlar doğrudan Nilüfer Belediye Meclisi gündemine taşınmaktadır. Çalışmada öncelikle yerel katılım, mahalle komiteleri ve işleyişiyle ilgili genel bir tartışma yapılmaktadır. Ardından Nilüfer Belediyesi’nin mahalle komiteleri uygulaması incelenerek vatandaşlar gözünden bir analiz gerçekleştirilmektedir. Veri toplama yöntemi olarak yüz yüze anket tekniği kullanılmıştır. Anket aracı, Nilüfer belediyesine bağlı 64 mahallede ikamet eden, mahalle nüfusunun genel nüfusa orantısı göz önüne alınarak her mahalleden rassal olarak seçilen 18 yaş ve üzeri toplam 500 kişiye, danışmanlık şirketinden hizmet alınarak yüz yüze uygulanmıştır. Anket ölçeği yerel katılım algı ve davranışlarını ölçmeye yönelik sorulardan oluşmuştur. Veriler üzerinde betimsel istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Bulgulara göre, vatandaşlar hizmet önceliklerinin belirlenmesi ve yerel sorunlarla ve ihtiyaçlarla ilgili çözümlerin belirlenmesi süreçlerinde vatandaş/sivil toplum katılımını göreceli olarak daha önemli bulmaktadır. Vatandaşlar genel olarak yerel katılımın sonuçları konusunda da olumlu algılara sahiptir. Vatandaşların en çok katılım gösterdikleri karar alma süreci, yerel sorun ve ihtiyaçların belirlenmesi sürecidir. Çalışmaya katılan vatandaşlardan Mahalle komiteleri yoluyla katılım gösterenlerin oranı %50 civarındadır. Araştırma sonuçları yerel katılımla ilgili olumlu algılar olmasına karşılık katılım bilincinin ve yerel katılım düzeyinin geliştirilmeye ihtiyacı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma, “Vatandaşların Belediye Hizmet Kalitesi Algısı ve Yerel Katılım İlişkisi: Nilüfer Belediyesi Örnek Olay İncelemesi” isimli ve 215K154 nolu TÜBİTAK projesinden elde edilen verilerden üretilmiştir.Local governments increasingly need to be aware of local residents’ requests, problems and suggestions and enable them to participate in order to ensure citizen satisfaction in services and improve the quality of services. Public participation in decision-making is frequently discussed in Turkey today at the local government level. In this context, the number of mechanisms and methods that enable people to participate in local governments has also increased. Participation tools such as city councils, neighborhood councils and committees, public polls, participation in parliamentary meetings, and advisory boards are among the main participation mechanisms, while social media tools, municipal web sites, online surveys and other information and communication technologies are becoming increasingly widespread. The purpose of this study is to evaluate neighborhood committees as a method of local participation. In the study, an analysis of Bursa Nilüfer Municipality, a municipality that pioneered neighborhood committee method in Turkey in 2009, is carried out. The purpose of the Neighborhood Committees project, which is being implemented by the Nilufer City Council, is to establish a management unit at the neighborhood level and to ensure the active participation of the local people in the decision-making processes. According to the Nilufer Municipal Neighborhood Committees Operational Guidelines, "Neighborhood Committees are responsible for determining the common needs of the community, improving the quality of life of the community, carrying out relations with the municipality and other public institutions and organizations, communicating opinions about the neighborhood, participating with other institutions to decide priorities related to the neighborhood and to develop projects."2 Decisions taken at the Nilüfer City Council, Women's Council, Youth Council and Neighborhood Committees are carried over directly to the Nilüfer Municipal Assembly agenda. In the study, first, the concepts of local participation, neighborhood committees and their functioning are discussed. Then, the neighborhood committee initiative of Nilüfer Municipality is analyzed along with an overview of the citizens’ attitudes and perceptions on the issue. Face-to-face survey technique was used as the data collection method. The questionnaire was applied face to face by a consultant company, to a total of 500 people aged 18 years and over, who were randomly selected from each district, taking into consideration the proportion of the neighborhood population to the general population living in 64 neighborhoods of Nilüfer municipality. The questionnaire consisted of questions to measure local participation perceptions and behaviors. Descriptive statistical analyzes were performed on the data. According to findings, citizens are more likely to value citizen / civil society participation in determining service priorities and determining solutions to local problems and needs. Citizens generally have a positive perception on the results of local participation. The decision-making process in which citizens are most involved is the process of identifying local problems and needs. The percentage of those participating through neighborhood committees is around 50%. The findings reveal that participation awareness and local participation levels need to be improved despite the positive perceptions of local participation. This research was funded by the TUBİTAK Project (215K154) titled as "The Relationship between Citizens' Perception of Municipal Service Quality and Local Public Participation: The Case Study of Nilufer Municipality